ارزيابي كيفيت زندگي شهري (مطالعه‌ي موردي: بافت فرسوده شهر آمل)

Evaluating the Quality of City Life (Case Study: Worn Out Urban Texture of Amol City)

كيفيت زندگي شهري يكي از مهمترين حوزه هاي مطالعات شهري در كشورهاي مختلف به شمار مي رود كه داراي مولفه هاي چندگانه ي اجتماعي، محيطي و اقتصادي مي باشد. توجه به اين شاخص در شهرها بدليل نقش آن به عنوان ابزاري كارآمد در مديريت و برنامه ريزي شهري و بطور كلي تعيين ميزان قابل زيست بودن شهرها فزوني يافته است. در شهرهاي كشور، بافت هاي فرسوده از جمله مناطق شهري مي باشند كه آهنگ تحولات كالبدي و رونق اقتصادي- اجتماعي آنها با ساير نقاط شهري مطابقت نداشته و سطح كيفي زندگي در آنها به سبب فرسودگي تنزل چشمگير مي يابد. بافت فرسوده شهر آمل نيز كه هسته اوليه و خواستگاه شهر را شامل مي گردد، از جنبه هاي گوناگون كيفيت زندگي از جمله كيفيت محيطي، اقتصادي و سلامت اجتماعي چهره اي متفاوت نسبت به سطح شهر را به نمايش گذارده است. از اينرو هدف از اين تحقيق پاسخ به پرسش اصلي تحقيق مبني بر وضعيت شاخص كيفيت زندگي و تعيين نقاط قوت و ضعف هر يك از ابعاد سه گانه آن در بافت فرسوده شهر آمل بوده است. روش تحقيق از نوع توصيفي - تحليلي بوده و در آن گردآوري داده ها بر پايه پرسشنامه هايي مي باشد كه در ميان محلات 14 گانه اين بافت و بر اساس جمعيت ساكن در هر محله توزيع گرديده است. جامعه آماري آن شامل350 خانوار در بافت فرسوده بوده كه به شيوه تصادفي ساده براي مطالعه انتخاب شده اند. براي تعيين حجم نمونه از فرمول كوكران استفاده گرديد كه در نهايت به منظور تحليل آمار گردآوري شده از نرم افزارSPSS و از روش هاي آماري از قبيل همبستگي اسپيرمن و آزمون كاي اسكوير استفاده گرديد. نتايج آزمون ها نشان مي دهد كه بافت فرسوده ي شهر به لحاظ شاخص كيفيت زندگي در زير سطح متوسط قرار گرفته است و در اين ميان شهروندان از وضعيت اقتصادي نسبت به ساير مولفه ها ابراز نارضايتي بيشتري نموده اند. در ميان محلات نيز محله پايين بازار در زمينه سلامت اجتماعي، محله نياكي در زمينه كالبدي و محله چاكسر در زمينه اقتصادي وضعيت نامساعد تري نسبت به ساير محلات اين بافت نشان داده اند.

Quality of city life is one of the most important subjects of urban studies that involves social, environmental, and economical components. Attention towards these indicators is increasing, because of their important role in management, town planning, and in general determination of viability of cities. In cities of the country, worn out textures involve urban areas where ratio of functional evolution and their socio-economic development has no compatibility with other urban places and level of life quality is considerably low due to their worn out. Worn out texture of Amol city which involves initial basis of city shows different aspects in comparison with the other places of the city. These aspects include quality of environment, quality of economy and social health. As a result, the purpose of this study is to determine the condition of life quality indicator and weakness and intensity of each of their triple dimensions in the worn out texture of Amol city. Method of the present study has been descriptive-analytical and gathering data was based on questionnaires distributed among fourteen areas of this texture and the questionnaires were in accordance with population who lived in each of the areas. Its Statistical population included 350 households in worn out texture which were randomly selected. The Cochran formula was used to determine sample size, and finally the SPSS software and Statistical methods such as the Spearman correlation, and a Chi square test were used in order to analyze the gathered data. Results show that worn out urban texture in terms of indicator of life quality is lower than average level in which citizens were peevish for economic situation than other components. Also in this study, areas of Paeenbazar, Niaki ,and Chaksar show more uncomfortable condition than other areas, in the fields of social health, functional, and economic condition, respectively.