بررسي اثر غلظت‌هاي مختلف كينتين و 2,4-D بر ايجاد و رشد كالوس در كشت رويان گياه سرخدار (Taxus baccata L.)

Study of callus initiation and growth criteria at different concentrations of 2,4-D and kinetin in Taxus baccata L. embryo culture

گياه سرخدار (Taxus baccata L.) منبع اصلی پاكلی تاكسول است كه در درمان سرطان زهدان و پستان به كار می‌رود. با توجه به اين كه توليد اين دارو نيازمند قطع درختان سرخدار است و اين گونه در خطر انقراض است ضروری است سيستم كشت بافت و ريزازديادی آن بهينه‌سازی شود. در اين راستا، برای توليد كالوس تأثير 16 تركيب مختلف از دو تنظيم‌كننده رشد 2,4-D (0، 5/0، 1 و 5/1 ميلی‌گرم بر ليتر) و كينتين (0، 1/0، 5/0 و 1 ميلی‌گرم بر ليتر) بر كال‌زايی و معيارهای رشد كالوس دركشت رويان سرخدار ايرانی بررسی شد. مشخص شد بهتـــــرين تركيب مؤثر بر رشد تركيب 5/1 ميلی‌گرم بر ليتر 2,4-D و 1/0 ميلی‌گرم بر ليتر كينتين است و القای كالوس با افزايش غلظت 2,4-D به طور صعودی افزايش می‌يابد. با اين حال، افزايش غلظت كينتين در محدوده غلظت 5/0 تا 5/1 ميلی‌گرم بر ليتر موجب افزايش نرخ كال‌زايی می‌شود. با اين حال، كينتين اثر مثبت چندانی در رشد كالوس نشان نمی‌دهد و به نظر می‌رسد نيازی به حضور آن جهت رشد كالوس نباشد.

Taxus baccata L. is the main and almost the sole source of paclitaxel, which is an anti neoplastic agent and is used as a cure for treatment of breast and ovary cancer. Since production of this drug is almost a destructive process and yew is an endangered plant, it is required to optimize its tissue culture and micropropagation system. In order to produce embryo derived callus 16 combinations of two plant growth regulators; 2,4-D (0, 0.5, 1 and 1.5 mg/L) and Kinetin (0, 0.1, 0.5 and 1 mg/L) were used to study its effects on callus formation and growth in Taxus baccata. It was determined that 1.5 mg/L 2,4-D + 0.1 mg/L kinetin was the best combination for callus growth. Increasing 2,4-D concentration, however, promoted callogenesis while kinetin only in a narrow range had positive effect on callus initiation.