شيوه‌هاي خلق فراداستان و كاركردهاي آن در داستان‌هاي كوتاه فارسي دهه‌هاي 70 و 80

Techniques of Creation of Meta-Fiction and Its Functions in the Persian Short Stories in 1990’s and 2000’s

تكنیك‌های داستان‌نویسی جدید در غرب، در ادبیات داستانی امروز ایران نیز تأثیر چشم‌‌گیری داشته است. نمودهای تكنیك‌های مدرن را می‌توان در داستان‌های كوتاه منتشر شده در چند سال اخیر یافت. یكی از این نمودها تكنیك فراداستان است. فراداستان، تكنیكی است كه در آن راوی در میانة داستان، به فرایند داستان‌نویسی و نوشتن و به داستان‌بودنِ داستان اشاره می‌كند. راوی با این تكنیك، بین داستان و مخاطب فاصله ایجاد می‌كند. در این مقاله، چند داستان كوتاه منتشر ‌‌شده در دهه‌های 70 و 80 هجری خورشیدی، از نویسندگان مختلف بررسی شده است. نویسندگان این داستان‌ها، برای آفریدن فراداستان، از تمهیدها و شگردهای مختلفی بهره برده‌اند كه در این پژوهش به معرفی و بررسی آنها پرداخته و معلوم شده است كه چگونه این تمهیدها به خلق فراداستان منجر شده‌اند و در نهایت، خاصیت فراداستان چه تأثیری بر فرم و محتوا و تأثیرگذاری داستان‌ها داشته است.

New techniques of story-writing in the West have had a significant impact on Iranian fiction. Aspects of modern techniques can be found in short stories published in the past few years. One of these techniques is meta-fiction. In this article, several short stories published in 1990’s and 2000’s written by various authors are analyzed. The authors of these stories have used a variety of techniques to create the meta-fiction which are introduced and investigated in this study. It is shown how the use of such techniques has led to the creation of meta-fiction and what effect it has on the form and content of the story.