اثرات ‌روي بر رشد، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، پرولين، پروتيين و كربوهيدرات‌هاي گوجه‌فرنگي تحت تنش شوري

Effects of zinc on growth, photosynthetic pigments, proline, carbohydrates and proteins of Lycopersicum esculentum under salinity stress

روي يكي از عناصر غذايي كم‌مصرف است كه سميت سديم را در گياهان كاهش مي‌دهد و نقش مهمي در كمك به بقا گياهان زراعي تحت تنش شوري ايفا مي‌كند. اين تحقيق در يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار در پاييز 1391 در دانشگاه اراك انجام شد. در اين مطالعه، اثرات 4 سطح شوري (0، 45، 90 و 120 ميلي‌مولار كلريد‌سديم) و سه سطح سولفات‌روي (0، 5 و 10 ميكرومولار) بر گوجه‌فرنگي بررسي شده است. نتايج نشان داد كه تنش شوري به تنهايي پارامترهاي رشد، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و پروتيين را كاهش مي‌دهد، در حالي كه پرولين و كربوهيدرات در مقايسه با گياهان شاهد افزايش يافت. همچنين نتايج نشان داد كه تيمار روي به تنهايي بر پارامترهاي رشد، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، ميزان پروتيين و كربوهيدرات اثر مثبت دارد اما پرولين را كاهش داد. تيمار گياهان گوجه‌فرنگي تحت تنش شوري با سولفات‌روي، اثرات منفي شوري را بر اين پارامترها به طور معني‌داري كاهش داد. بيشترين مقدار شاخص‌هاي رشد، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و پروتيين در گياهان بدون تنش شوري همراه با غلظت 10 ميكرومولار روي اندازه‌گيري شد و كمترين مقدار اين شاخص‌ها در گياهان تحت شوري 120 ميلي‌مولار و بدون روي اندازه‌گيري شد. بنابراين توصيه مي‌شود كه در صورت كاشت گوجه‌فرنگي در خاك‌هاي شور با كمبود روي، مقادير كافي روي به خاك افزوده شود يا از محلول‌پاشي برگ استفاده شود.

Zinc as a micronutrients reduces toxicity of sodium in plants and plays an important role in helping to the survival of crop plant under salinity stress. This research was conducted in a factorial experiment in completely randomized design with three replications in Arak University in autumn 2012. In this study, the effects of four salinity levels (0, 45, 90 and 120 mM NaCl) and three ZnSO4 levels (0, 5 and 10 ?M) on tomato (Lycopersicum esculentum) were investigated. The results showed that salinity by itself decreased the growth parameters, photosynthetic pigments and protein content, whereas increased the value of proline and carbohydrate compared to the control plants. The results also showed that zinc treatment had positive effect on growth parameters, photosynthetic pigments, protein and carbohydrate content, however ZnSO4 treatment reduced the amounts of proline. Treatment of tomato plants under salinity stress with ZnSO4 significantly reduced the negative effects of salinity stress on these parameters. The highest values of growth indexes, photosynthetic pigments and proteins were measured in plants without salt stress and concentrations of 10 ?M Zn and the lowest values of indicators were measured in plants under 120 mM NaCl without Zn. Therefore, it is recommended that for growing tomato in saline soils with zinc deficiency, Zn should be added in adequate quantities to soils or use of ZnSO4 foliar sprays.