واكنش خصوصيات فيزيولوژيك نخود به كودهاي روي و پتاسيم در شرايط ديم و آبياري تكميلي

The response of physiological characteristics of chickpea to K and Zn fertilizers under dryland farming and supplementary irrigation conditions

منظور بررسي اثرات آبياري تكميلي و مصرف كود‏هاي روي و پتاسيم بر خصوصيات فيزيولوژيك نخود رقم ILC482 آزمايشي به صورت اسپليت پلات فاكتوريل با طرح پايه بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1388در پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي كرمانشاه اجرا گرديد. دو سطح آبياري (ديمW1= و آبياري تكميلي در مرحله به نيام رفتن = W2) به عنوان كرت اصلي و تركيب تيمارهاي كود روي از منبع سولفات روي در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60 كيلوگرم در هكتار) و كود پتاسيم از منبع سولفات پتاسيم در سه سطح (صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار) به عنوان كرت‏هاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثر آبياري بر ويژگي‏هاي فيزيولوژيك مورد مطالعه در گياه نخود به جز محتواي كلروفيل a و آب نسبي از دست رفته‏ي برگ ها معني‏دار شد. اثر كود روي نيز بر همه صفت‏ها (محتواي پرولين، پروتيين دانه، عدد كلروفيل متر، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل كل، RWC، RWD و RWL) معني‏دار بود. اثر كود پتاسيم بر همه پارامترها به جز عدد كلروفيل متر معني‏دار شد. نتايج نشان داد كه انجام آبياري تكميلي، عدد كلروفيل‏ متر، كلروفيل b، كلروفيل كل و محتواي نسبي آب برگ‏ها را افزايش داد. در شرايط تنش خشكي، محتواي پرولين برگ و ميزان پروتيين دانه بيش از تيمار آبياري تكميلي بود. همچنين در همه صفت‏ها به جز عدد كلروفيل متر كاربرد كود پتاسيم سبب بهبود صفات فيزيولوژيك شد. مصرف 40 كيلوگرم كود روي سبب بهبود شاخص‏هاي فيزيولوژيك در گياه نخود گرديد. در شرايط آبياري تكميلي و به ترتيب مصرف 40 و 100 كيلو گرم از كودهاي روي و پتاسيم، گياه از وضعيت فيزيولوژيكي بهتري برخوردار بوده و بالاترين ميزان عملكرد (1856 كيلوگرم در هكتار) را نيز توليد نمود.

This study was performed in order to evaluate the effects of supplementary irrigation and application of Zn and K fertilizers on physiological characteristics of chickpea. The experiment was conducted in a split plot-factorial using randomized complete blocks design with three replications at campus of agriculture and natural resources, Razi University, Kermanshah, Iran. Supplementary irrigation in two levels (W1= non irrigation and W2= supplementary irrigation at podding stage) was considered as main-plot; on the other hand, combination treatments of Zn fertilizer in four levels (Zn1=0, Zn2=20, Zn3=40 and Zn4=60kg/ha) and K fertilizer in three levels (K1=0, K2=50 and K3=100kg/ha) were considered as sub-plots. The results showed that the effects of irrigation on all studied physiological characteristics were significant excluding chlorophyll-a and RWL. Likewise, the effect of Zn fertilizer on all parameters was significant. Moreover, the effect of K fertilizer on all parameters was significant excluding chlorophyll SPAD. Based on the results, supplementary irrigation increased the chlorophyll-a, chlorophyll-b, chlorophyll-ab and relative water content (RWC). Under drought stress condition, proline content and storage protein were more than supplementary irrigation treatment. In the same way, application of K fertilizer improved all parameters excluding RWC. Application of 40kg Zn fertilizer improved all parameters in chickpea. In irrigation condition and already application of Zn and K fertilizers as much as optimum amount plant had a good physiological status and produced highest yield, too.