درنگي در مباني فقهي اعدام تعزيري مجدّد

A Deliberation upon Juristic Essentials of Repetition of Discretionary Capital Punishment

يكي از مباحثي كه اخيراً در حوزه فقه و حقوق كيفري مورد نزاع و اختلاف قرار گرفته است مشروعيت يا عدم مشروعيت اجراي مجدّد حكم اعدام تعزيري مي باشد. اعدام تعزيري يكي از اقسام مجازات هاي سالب حيات است كه از ناحيه حاكم تعيين مي شود. اعدام تعزيري مجدّد در جايي مطرح است كه وقتي مجرمي به اعدام تعزيري محكوم گشته و تمامي مقدمات و تشريفات اعدام هم نسبت به آن اعمال، و حكم قانون يعني اعدام هم در باره او بدون هيچ گونه شك و شبهه اي اجرا شده باشد و پزشك قانوني هم سلب حيات محكوم را تاييد كرده و واقعاً اطمينان پيدا كند كه هيچ گونه علايم حياتي ندارد؛ آنگاه بزهكار بعد از اجراي حكم به طور نادر و خاص به حيات برگشته باشد؛ بدون اين كه تعمد يا تخلف يا قصوري در اجرا و تاييد آن صورت گرفته باشد در اين حال آيا بايد اجراي اعدام تكرار گردد يا خير؟ دو نظريه: ضرورت تكرار اجراي اعدام، و عدم تكرار اجراي اعدام ابراز شده است. تلاش نگارنده، بررسي موضوع با نگرش فقهي و اصولي بوده و دستاورد پژوهشي نويسنده اين است كه: اولاً- با فرض پذيرش اعدام تعزيري در مباني فقهي، اجراي مجدّد حكم اعدام، از مستند معتبر شرعي و قانوني برخوردار نيست، ثانياً- ادله شرعي همچون قاعده در الحد، اصل رعايت كرامت انساني و قاعده حفظ دما و نفوس، نافي مشروعيت آن است.

The question whether repetition of discretionary capital punishment is legitimized or not is a newly raised problem in the realm of fiqh and criminal law. Discretionary capital punishment is among those punishments which bring one’s life to an end and is determined by the judge. Repetition of discretionary capital punishment can be discussed where a criminal is sentenced to discretionary capital punishment, all preliminary actions of capital punishment are actualized, the judgment, i.e., capital punishment, is definitely and doubtlessly executed, and the forensic scientist has confirmed his death declaring that he has no sign of life but the criminal returns unexpectedly to life without there being any deliberation, breach, or neglect in the execution or confirmation. There are two views whether or not execution of capital punishment can legitimately be repeated.The main achievement of the present research is that even if discretionary capital punishment could be justified by juristic essentials, repetition of discretionary capital punishment would not be supported religiously or legally. On the contrary, such religious proofs as the rule of repelling punishments because of dubieties, the principle of observing man’s dignity, and the rule of preserving bloods prove its illegitimacy.