پهنه‌بندي توانمندي‌هاي استان قزوين به‌منظور كشت انگور

Zoning the Capabilities of Ghazvin Province for Grape Cultivation

امروزه كشاورزي يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي اقتصادي كشور به شمار مي‌آيد به‌طوري‌كه مي‌توان گفت رشد اقتصادي كشور بدون رشد كشاورزي امكان‌پذير نيست. استان قزوين به لحاظ شرايط محيطي و اقليمي يكي از قطب‌هاي اصلي توليد انگور در كشور محسوب مي‌شود. بر اين اساس در مطالعه حاضر جهت شناخت توانمندي‌هاي اقليمي اين استان در كشت و توليد انگور با استفاده از روش تحليل سلسله‌مراتبي (AHP) انجام‌شده است. در اين رابطه با استفاده از مشخصه‌هاي مكاني همچون شيب، كاربري اراضي و عمق خاك و متغيرهاي هواشناختي متعلق به 34 ايستگاه هواشناسي واقع در منطقه موردمطالعه و استان‌هاي پيرامون آن استخراج‌شده به محيط ArcGIS منتقل گرديد و با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي وزن‌دهي شدند. آنگاه اولويت اهميت هر يك از پارامتر در توليد انگور، اراضي استان قزوين از لحاظ ميزان مطلوبيت براي عمل‌آوري اين محصول مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه از لحاظ دما بيش‌ترين محدوديت مربوط به مراحل گريه مو و رشد جوانه‌ها و از لحاظ بارش بيش‌ترين محدوديت مربوط به مراحل گل‌دهي، گرده‌افشاني و تشكيل ميوه است. از نظر رطوبت نسبي 31% از استان داراي شرايط محدوديت ‌متوسط و 68% محدوديت‌نسبتاً شديد مواجه مي‌باشد. به لحاظ شيب شرايط متفاوتي حاكم مي‌باشد به‌طوري‌كه يك سوم در شيب بيش از 16% و بيش از نيمي از منطقه در شيب‌هاي كم‌تر از 8% قرار دارند. نتايج كاربري اراضي نمايانگر آن است كه 95% اراضي بدون‌محدوديت و يا محدوديت‌كم هستند. عمق كم خاك باعث گرديده است تا تقريباً نيمي از استان با محدوديت‌شديد و نسبتاًشديد مواجه باشد. همچنين نتايج حاكي از آن است كه در بين پارامترهاي تاثيرگذار در كشت انگور به ترتيب اقليم، عمق‌خاك، شيب و كاربري بيشترين اهميت را دارند. نتايج پهنه‌بندي نهايي نشان داد 9/59% از مساحت قزوين در وضعيت نامناسب 1/40% در وضعيت مناسب جهت كشت انگور قرار گرفته‌اند.

Today agriculture is one of the most important sections of the country’s economy. In other words, the countryʹs economic development would not be possible without agricultural growth. Ghazvin province is considered one of the main grape production areas in Iran in terms of environmental and climatic conditions. In the present study in order to identify the provinceʹs climate capabilities in grape cultivation and production, the Analytic Hierarchy Process (AHP) was presented accordingly. In this regard, using spatial characteristics such as slope, lands use, soilʹ depth and meteorological variables belonged to 34 meteorological stations located in already mentioned area and surrounding provinces were extracted and transferred to the ArcGIS environment and were weighted using Analytical Hierarchy Process method. Then the priority of importance of each parameter in production of Ghazvin areaʹs grapes was evaluated in terms of desirability for producing the product. The results indicated that in terms of temperature the maximum limits were related to Mouʹs cry and budsʹ growth and in terms of precipitation the maximum limits were connected to Flowering, pollination and fruit stages. 31% and 68% of the province had moderate and rather severe restrictions in terms of relative humidity respectively. The different conditions prevailed in the region in terms of slope, so that one-third of region had slope greater than16% and more than half of the area located in slope of less than 8%. Results of lands use indicated that 95% of lands were without restrictions or limits were too low. Almost half of the province was faced with severe and relatively severe limitations as a result of Shallow soil. The results indicated that climate, soilʹs depth, slope and land use were the most important parameters between effective parameters in Grapes cultivation respectively. The final zoning results showed that 59.9% of Ghazvinʹs total area had situated in “unsuitable” situation and 40.1% had located in “suitable” situation.