تحليل فضايي شاخص‌هاي توسعه در سطح شهرستان‌هاي استان بوشهر

Spatial Analysis of Development Indexes in Bushehrʹʹs Townships

يكي از اركان توسعه، جامعيت و يكپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل‌هاي اقتصادي و اجتماعي مناطق است. وجود نابرابري و ابعاد مختلف آن از نشانه‌هاي مهم توسعه‌نيافتگي است كه براي رفع چنين كمبودهايي نياز به نگرش در نحوه پراكندگي شاخص‌هاي توسعه در سطوح مختلف است. به منظور حل مسايل ناشي از عدم تعادل‌هاي منطقه‌اي، گام نخست شناخت و سطح‌بندي مناطق از نظر برخورداري از شاخص‌هاي مختلف توسعه است. ازآن جا كه يكي از موانع مهم توسعه، وجود پديده دوگانگي اختلاف و عدم توازن‌هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، زير بنايي و... است، در اين پژوهش سعي شده است كه ميزان سطح توسعه يافتگي شهرستان‌هاي استان بوشهر با استفاده از 6شاخص در قالب 25 متغير و مدل‌هاي تحليل عاملي و تحليل خوشه‌اي در 4 سطح فرا برخوردار، برخوردار، ميان برخوردار و فرو برخوردار مورد ارزيابي قرار گيرد. روش تحقيق در اين پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي با رويكرد توسعه‌اي مي‌باشد كه اطلاعات موردنياز به روش كتابخانه‌اي گردآوري شده است. نتايج اين پژوهش نشان دادكه 4 شهرستان ديلم، گناوه، بوشهر و دشتي در سطح فرا برخوردار، شهرستان تنگستان در سطح برخوردار، شهرستان‌هاي جم و دشتستان در سطح ميان برخوردار و شهرستان‌هاي دير و كنگان در سطح فرو برخوردار قراردارند. بنابراين با بررسي سطح توسعه‌يافتگي شهرستان‌هاي استان بوشهر، زمينه مناسبي براي ارايه راهبردها و به كارگيري برنامه‌هاي مناسب توسعه و همچنين پي‌ريزي و ايجاد توسعه يكپارچه منطقه‌اي و تحليل وابستگي سكونتگاههاي انساني در سطوح مختلف منطقه مورد مطالعه فراهم خواهد شد.

One of the developmental elements is the comprehensiveness and integrity to remove areasʹ economic and social imbalances. Inequity and its different aspects are important symptoms of non-development requiring attitudes about distribution of development indexes in various levels to get rid of them. To resolve problems resulting from regional imbalances, areasʹ recognition and categorization in terms of enjoying different development indexes are first steps. Whereas one of important obstacles of development is the existence of dichotomy phenomenon, i.e. economic, social, cultural and fundamental imbalances, this research aimed to evaluate the developmental levels of Bushehrʹs townships using 6 indexes including 25 variables and factor analysis and cluster analysis models in 4 levels of highly enjoyed, enjoyed, mid-enjoyed and low enjoyed. Having developmental approach, the research methodology was descriptive- analytic and required data were gathered by library research method. The results indicated that Deylam, Genaveh, Bushehr and Dashti were located on highly enjoyed level, Tangestan on enjoyed level, Jam and Dashtestan on mid-enjoyed level and Dayyer and Kangan on low enjoyed level. Therefore considering developmental level of Bushehrʹs townships, suitable conditions will be provided to present approaches and use appropriate developmental programs and create regional integrated development and analyze dependency of human settlements in different levels of studied area.