تدوين مدل زمان‌بندي عمليات كاشت بر اساس بهينه‌سازي هزينه‌ به موقع انجام نشدن عمليات

چكيده با مشخص شدن نوع و تعداد ماشين‌هاي يك مزرعه، هزينه‌هاي ثابت و متغير ماشين‌هاي كشاورزي قابل محاسبه خواهند بود. ولي هزينه‌ به موقع انجام نشدن عمليات،‌ متاثر از زمان‌بندي عمليات‌هاي زراعي نيز مي‌باشد. در صورت انجام كل عمليات كاشت در زمان بهينه‌، هزينه به موقع انجام نشدن عمليات، برابر با صفر در نظر گرفته مي‌شود. در صورتي كه بتوان با استفاده از تمام ظرفيت زراعي كارنده‌ها، عمليات كاشت را در كوچك‌ترين بازه زماني ممكن انجام داد، هزينه‌ به موقع انجام نشدن عمليات حداقل خواهد شد. اما در شرايطي كه ظرفيت كاري اين ماشين‌ها كافي نباشد، ممكن است عمليات كاشت با عمليات تهيه بستر تلاقي كرده و عملاً نتوان در بازه‌ زماني مورد نظر، عمليات كاشت را تكميل كرد. در چنين شرايطي، زمان‌بندي عمليات كاشت با روش‌هاي عددي ممكن خواهد بود. در اين مطالعه با تعريف شاخصي به نام شاخص به موقع انجام نشدن عمليات، مدلي بر مبناي حل عددي براي تعيين زمان بهينه براي آغاز عمليات كاشت، ارايه شده است. پس از اجراي مدل با استفاده از داده‌هاي ورودي، زمان بهينه آغاز كاشت، تعيين شد. با مقايسه‌ شاخص به موقع انجام نشدن حاصل از اين زمان و ديگر زمان‌هاي آغاز كاشت در همسايگي اين نقطه، كارايي مدل از نظر تعيين صحيح بهترين زمان براي آغاز عمليات كاشت، به اثبات رسيد. افزايش شاخص به موقع انجام نشدن عمليات، با اختلاف زمان آغاز عمليات كاشت و زمان بهينه آغاز اين عمليات، رابطه‌اي درجه دو داشت. بنابراين تعيين دقيق زمان بهينه‌ آغاز كاشت، نقش مهمي در كاهش هزينه‌ به موقع انجام نشدن عمليات دارد. واژه هاي كليدي: حل عددي، زمان بهينه‌ آغاز كاشت، شاخص به موقع انجام نشدن.

Abstract Upon determination of field machines, ownership and operating costs of agricultural machines are readily computed. However, timeliness cost is also influenced by field operations scheduling. If planting operation is performed in the smallest possible period around optimum planting time, timeliness cost is minimized. But in some conditions, planting operation cannot be completed in such period and for optimum scheduling of operations, a method is required to determine the best time for commencing planting operation. In this study, by definition of a parameter namely timeliness index (TI), a model based on a numerical method was developed to determine optimum planting start date (opls), in which total timeliness cost is minimized. After running the model by use of input data available from a real farm, opls was determined. By comparing, the TI resulted from opls with TI values resulted from deviated planting start dates from opls, the accuracy of the model was verified. increasing rate of TI value Also had a quadratic relationship with difference between planting start day and opls. Therefore, accurate determination of opls has an important role in decreasing timeliness cost. Keywords: Numerical solution, Optimum time of planting start, Timeliness index.