ارزيابي تفرجي با مدل ارتقا يافته تجزيه و تحليل سيستمي و سيستم اطلاعات جغرافيايي(مطالعه موردي: پارك جنگلي شوراب- خرم آباد)

Recreation assessment with enhanced systematic model and GIS (Case study: Shourab forest park-Khoramabad)

در اين مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم كاربري توريسم و 5 پارامتر اكولوژيكي (شيب، جهت، ارتفاع از سطح دريا، پوشش گياهي و خاك)، مناطق مناسب براي استفاده تفرجي به دو شكل متمركز و گسترده در پارك جنگلي شوراب شناسايي گرديد. نتايج نشان داد كه 447/46 هكتار از سطح پارك توان تفرج گسترده طبقه 1، 244/14 هكتار توان تفرج گسترده طبقه 2 و 401/515 هكتار توان تفرج متمركز طبقه 2 است. با بررسي هاي مختلف مشخص شد كه يكي از مشكلاتي كه سبب افزايش ناهنجاري در طبيعت پارك مي شود، عدم توجه به كليه عوامل اساسي موثر در تعيين قابليت تفرجي پارك (امكانات تفريحي و منابع آبي) مي باشد. به همين منظور براي ارزيابي استفاده گردشگران از مكان-هاي تفرجي از مصاحبه حضوري با پرسش نامه استفاده گرديد. همزمان با اين ارزيابي و به منظور تهيه نقشه منابع آبي و امكانات پارك، كليه نقاط مربوط به منابع آبي و امكانات پارك شناسايي شده و با GPS ثبت شد. نتايج نشان داد استفاده مردم از پارك مطابق طبقه بندي صورت گرفته نبوده و تفرج با امكانات و منابع آبي پارك ارتباط مستقيم دارد. لذا اين فاكتورها به عنوان لايه هاي اطلاعاتي مثبت با نقشه توان تفرجي به دست آمده رويهم گذاري شده و نقشه نهايي توان تفرجي پارك بر اساس اين عوامل به دست آمد. نتايج نهايي نشان داد كه روش متداول با وجود كارآيي بسيار، به دليل در نظر نگرفتن كليه عوامل موثر در تفرج، نياز به وارد كردن لايه هاي اطلاعاتي ديگري علاوه بر عوامل اكولوژيكي دارد. همچنين با دخالت فاكتورهاي منابع آبي و امكانات توجه در مدل نهايي توان تفرجي، نقشه امكان توسعه براي طبقات تفرجي متمركز درجه يك و دو تهيه گرديد. نتايج حاصل از اين نقشه ها نشان داد كه بر اساس وسعت مكاني در جهت ارتقا طبقات تفرجي منطقه براي طبقه متمركز درجه يك، هفت اولويت و براي طبقه متمركز درجه دو نيز سه اولويت وجود دارد.

In this study, suitable areas in the Shourab forest park were identified for intensive and extensive outdoor recreation using five ecological parameters (slope, aspect, height, soil and vegetative cover). The result showed that 46.447, 14.244, and 515.401 hectares of park area have the ability of class 1 extensive outdoor recreation potential, class 2 extensive outdoor recreation potential, and class 2 intensive outdoor recreation potential respectively. Besides it was determined that one of the problems caused increasing rudeness in park nature was absence of attention to all effective factors (water resources and recreation facilities) in assigning to outdoor recreation potential of the park. Therefore questionnaire and oral interview were used for evaluation of visitorʹs suitable usage of outdoor recreation sites. In order to preparing of water resources and park facilitiesʹ map, all area related to water resources and park facilities were identified and recorded using GPS. Result showed people usage of the park have not conformed to classification plan. It was also showed that outdoor recreation has a direct relation to water resources, facilities, and tourism charisma of the park. Therefore, these factors were intersected as positive informational layers with primary recreation capability map and a final recreation capability map was obtained based on those factors. The final results showed that despite the high efficiency of conventional method, due to the lack of consideration of all the factors affecting on outdoor recreation, other information layers (for example water recourses and recreation facilities) are also required in addition to ecological factors. In the last stage according to plan of final outing power, the map of development possibility was prepared in the park. The results of these maps showed that based on spatial extent for promoting regional outing based on spaciousness there are seven and three properties for first and second degree focused classes respectively.