وزارت فراتر از وزارت در تاريخ بيهقي

Ministry beyond ministry in beihaghi historyThe

اين جستار، بر آن است با توجّه بنصّ سخنان ابوالفضل بيهقي(470ق- 385)، گزارشي نو از وزارت در «تاريخ بيهقي» ارايه دهد. بيهقي ديوان وزارت و عملكرد وزير و وزيرگونه ها را بروشني تبيين كرده است. غالب آثار فقط به بررسي جنبه تاريخي وزارت پرداخته‌اند، امّا بنا بگفته‌ خود بيهقي، وزرايي پنهاني، وزيرگونه ها يا وزار السّويي در دوره غزنوي بودند كه رسماً شغل وزارت نداشتند، امّا بطور پنهاني در امور دخالت داشتند و باصطلاح، پادشاه را بر كاري ميآوردند و سخنشان، گاه حتّي از وزير نيز مهمتر شمرده ميشد. از اينرو، با توجّه بشواهدي كه از ساختار وزارت در دوره‌هاي قبل و بعد از غزنوي وجود دارد، در اين مقاله اثبات شده است كه وزارت در «تاريخ بيهقي» تنها مربوط بوزير ديوان وزارت نيست؛ بلكه علاوه بر وزيرگونه‌ها، مصاديق ديگري نيز دارد كه بآنها اشاره شده است.

In this research, According to the text of Abolfazle Beihaghi speech, there was a new report of the ministey provided in Beihaghi history. Beihaghi brithely has distinguished ministry divan and the function of the minister and Pseudo-ministers. Basically, most impression only appropriated on the aspect of history ministry but hidden ministers, Pseudo-ministers or bad ministers were in Ghaznavi period, although they were unofficially ministers, also they interefered on the kings decisions and also their viewpoints were more important than the basic minister. According to the witnesses of construction of ministery in before and after Ghaznavi period , the article has provided that the ministry in Tarikh-e-Beyhaghi does not mean the minister of ministry divan exclusively, but it has some other meanings which are mentioned an article.