كاهش حجم گرده‏بينه‏هاي صنعتي در عمليات قطع و بينه‏بري با اره‏موتوري (مطالعه موردي: جنگل خيرود)

Industrial round-wood losses associated with motor-manual tree felling and bucking (Case study: Kheyrud forest, Iran)

صدمه به گرده‏بینه‏های حاصل از بهره‏برداری جنگل می‏تواند در مراحل مختلف برداشت چوب شامل قطع درخت، سرشاخه‏زنی، بینه‏بری، چوبكشی، دسته‏بندی و حمل رخ دهد. مطالعه‏ای به منظور تعیین مقدار كاهش حجم كمی و ارزش از دست رفته گرده‏بینه‏های صنعتی در اثر عملیات قطع و بینه‏بری به شیوه موتوری-دستی با استفاده از اره‎موتوری در پارسل‏های 317 و 320 بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. كاهش حجم چوب در هر درخت صدمه دیده با اندازه‌گیری طول و قطر میانی قسمت صدمه دیده و با استفاده از فرمول هوبر محاسبه شد. چهار نوع صدمه به چوب در طول عملیات قطع درخت عبارتند از: ارتفاع بیش از حد كنده، شكستگی و خردشدگی، صدمه به‌صورت شكاف یا پارگی طولی و صدمه به‌صورت جداشدگی ورقه‌ای‌شكل. سه نوع صدمه به چوب در طول عملیات بینه بری عبارتند از: شكاف طولی گرده‏بینه، جدا شدگی ورقه‏ای و خطای اندازه‏گیری. مهمترین انواع صدمه مشاهده شده در طول عملیات قطع درخت عبارتند از: شكستگی و خردشدگی و صدمه به‌صورت جداشدگی ورقه‌ای‌شكل. مهمترین انواع صدمه مشاهده شده در طول بینه‏بری عبارتند از: انحراف از اندازه استاندارد گرده‏بینه‏ها و شكاف طولی گرده‏بینه. در مجموع در قطع و بینه بری، 57/32 مترمكعب چوب دچار كاهش حجم شدند (در دو مرحله قطع و بینه‏بری به ترتیب 86 و 14 درصد). مجموع كاهش حجم ارزش چوب در عملیات بهره‏برداری 6/196 میلیون ریال است (به ترتیب در مرحله قطع و بینه‏بری 85 و 15 درصد).

Damage to the harvested log can occur during the felling, delimbing, bucking, skidding, piling, and hauling functions of wood harvesting. A field-based study was performed to determine the amount of industrial round-wood losses associated with most applicable motor-manual tree felling and bucking systems in Gorazbon district in Kheyrud forest northern Iran. Observations were made for motor-manual harvesting systems during the felling and bucking operations. The damages detected were broken down into four groups in felling operations: split damage, stump height, slab damage, and splintering or breakage damage. There were tree types of damage recorded following the bucking operations: split damage, splintering or breakage damage and measurement error or deviation from the desired log dimensions. In the felling operations, splintering or breakage damage and splits were the most frequent types of damage. The majority of woody tissue damage in the bucking process was caused by measurement error. The total losses in industrial round-wood volume were measured as 32.6 cubic meters (in the felling and bucking operations; were as 86 and 14 percent, respectively). The total losses in industrial round-wood value at the study area were estimated as 196.6 million Rials (in the felling and bucking operations; were as 85 and 15 percent, respectively).