اثر تيمار گرمايي با روغن خام پنبه‌دانه (OHT) بر مقاومت به پوسيدگي و ثبات ابعاد راش ايراني (Fagus orientalis)

Effect of heat-treatment with raw cotton seed oil on decay resistance and dimensional stability of Beech (Fagus orientalis)

این تحقیق به منظوربررسی اثرتیمار گرمایی باروغن خام پنبه‌دانه بر ویژگی‌های فیزیكی و مقاومت به پوسیدگی چوب راش ایرانی به ترتیب براساس استانداردهای ASTM-D1037 و EN113 انجام شد. تیمار گرمایی در سیلندر با استفاده از روغن خام پنبه-دانه تحت دماهای 130 و 170 درجه سانتی‌گراد و در زمان 30 و 60 دقیقه انجام‌گرفت. جذب روغن، وزن مخصوص، واكشیدگی حجمی،جذب آب وكاهش وزن متعاقب پوسیدگی اندازه‌گیری شد. جذب روغن در 30 و 60 دقیقه به ترتیب 5/10 و 3/13 كیلوگرم‌برمترمكعب برآورد شد. بیشترین دانسیته مربوط به نمونه‌های تیمار روغنی-گرمایی بود كه در پایین‌ترین زمان و دمای تیمار نسبت به نمونه شاهد 7/87 درصد افزایش یافت. براساس نتایج، تیمار روغنی-گرمایی، آب‌گریزی و ثبات ابعاد نمونه‌ها را افزایش داد به طوری‌كه جذب آب تحت دمای 130 درجه سانتی‌گراد و زمان 60 دقیقه در مقایسه با شاهد،0/76 درصد كاهش نشان داد. مقاومت نمونه‌های غوطه‌ور در روغن به‌مدت 60 دقیقه در برابر قارچ پوسیدگی سفیدرنگین كمان (Trametes versicolor)، 2/80 درصد بیش از سطح شاهد برآورد شد. تیمار روغنی-گرمایی در مقایسه با روغن، به بهبود مقاومت در برابر پوسیدگی منتهی شد كه این اثر در زمان 30 دقیقه معنی‌دار بوده‌است.در مقایسه دو سطح زمانی، با افزایش دما در اصلاح روغنی-گرمایی طی زمان 30 دقیقه، مقاومت به پوسیدگی بهبود معنی‌دار یافت، ولیكن این بهبود تحت دمای یكسان با افزایش زمان، معنی‌دار نبود.

This research was conducted to determine the effect of heat-treatment with raw cotton seed oil on decay resistance and dimensional stability of beech according to EN113 and ASTM-D1037 standards respectively. The heat treatment with raw cotton seed oil was carried out in the cylinder at the temperatures of 130 and 170oC for 30 and 60 minutes. Oil uptake, density, volumetric swelling, water absorption and weight loss exposed to decay were measured. Oil uptake at 30 and 60 min were determined 10.5 and 13.3 Kg/cm3 respectively. Oil-heat treated samples at 30min and 130°C indicated the maximum density with 87.7% increase. According to results, oil-heat treatment improved water repellency and dimensional stability. Water absorption in 130°C and 60 minutes decreased 76% in comparison with control. Decay resistance of oil soaked samples for 60minutes was 80.2% more than control samples. Oil-heat treatment compared with oil treatment improved decay resistance, this effect was significant at 30 min. The temperature rise of oil–heat treatment at 30 minutes improved decay resistance, but the improvement under same level of temperature with increase time was not significant.