بررسي اثرات كم‌آبياري و مديريت بقاياي گندم بر عملكرد و صفات مورفو- فيزيولوژيكي گياه ماش (.Vigna radiate L) در منطقه خرم‌آباد

Investigating the effects of deficit irrigation and wheat stubble management on grain yield and morpho-physiological traits of mung bean (Vigna radiata L.) in Khorramabad region

به‌منظور بررسي اثر سطوح كم‌آبياري و مديريت بقاياي گندم بر روي صفات زراعي و اختصاصات مورفولوژيك و فيزيولوژيك ماش، اين تحقيق در قالب كرت‌‌هاي خردشده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1388 اجرا شد. عامل اصلي شامل نحوه آبياري در سه سطح قطع آبياري در شروع غلاف‌دهي (1I)، قطع آبياري در شروع گلدهي (2I) و آبياري مرسوم (3I) و عامل فرعي مديريت بقاياي گندم شامل كاشت در كلش سرپا بدون خاك‌ورزي (M1)؛ كاشت در كلش سوخته بدون خاك‌ورزي (M2) و كاشت در خاك‌ورزي مرسوم (M3) انجام شد. اثر تيمارهاي مذكور بر عملكرد دانه، ارتفاع بوته،‌ تعداد شاخه فرعي، وزن خشك و شاخص برداشت معني‌دار بود. مقايسه ميانگين‌ها داده‌ها نشان داد عملكرد دانه، تعداد شاخه فرعي، قطر ساقه، ارتفاع بوته،‌ وزن خشك و شاخص برداشت در تيمار آبياري كامل بيش از ساير سطوح آبياري بود. عملكرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، وزن خشك و شاخص برداشت در تيمار خاك‌ورزي مرسوم بيشتر از دو سطح عدم خاك‌ورزي بود. مقايسه ميانگين اثر متقابل آبياري × مديريت بقاياي گندم نشان داد كه به‌ترتيب بيشترين و كم‌ترين عملكرد دانه در تيمار آبياري كامل همراه با كاشت در خاك‌ورزي مرسوم و تيمار قطع آبياري در شروع گلدهي همراه با كاشت در كلش سرپا حاصل شد.

In an attempt to investigate the effects of the levels of deficit irrigation and wheat stubble management on the agronomical and morpho-physiological traits of mung bean (Vigna radiate L.), an experiment was carried out in split-plot following a randomized complete block design with three replications during 2009. The main factor comprised deficit irrigation at three levels: the interrupted irrigation at the onset of podding (I1), the interrupted irrigation at the onset of flowering (I2), and the common irrigation (I3). The subplots included wheat stubble management at three levels: planting in stubble by zero tillage (M1), planting in burned stubble by zero tillage (M2), and planting by traditional tillage. The results indicated that the aforementioned treatments had significant effect on grain yield, plant height, the number of secondary branches, dry matter, and harvest index. Grain yield, the number of secondary branches, stem diameter, plant height, dry matter, and harvest index were higher in common irrigation in comparison to the other irrigation levels. Grain yield, the number of secondary branches, dry matter, and harvest index were also higher in traditional tillage compared to M1 and M2 treatments. The Mean comparison of the interaction effect of irrigation and stubble managements revealed that the highest and the lowest grain yield were produced by common irrigation with traditional tillage and the interrupted irrigation at the onset of flowering with planting in stubble, respectively.