داوري در داوري ملاصدرا ميان عرفا و حكما در مسيله ذات حق

Study of Sadra`s Judgemet between Philosophy and Mysticism about Divine Essence

تبيين هستي شناسانه مرتبه حق از مسايل بنيادين مكاتب فكري ديني ازجمله عرفا و فلاسفه است. با پيدايش عرفان نظري عرفا در مقام تحويل شهود به معرفت حصولي برآمده و با پذيرش و تبيين اعتبارات وجود، ذات حق را، مرتبه لابشرط مقسمي معرفي كرده‌اند. حكما حق‌تعالي را وجود بشرط لا مي‌دانند، و اين مسيله از نقاط مورد اختلاف حكما و عرفا به شمار مي‌آيد. در اين ميان ملاصدرا و عده‌اي به‌تبع او سعي كرده‌اند با تفسير وجود لابشرط مقسمي به حقيقت وجود، تاويل لابشرط مقسمي مفهومي به كلي سعي و تحويل تشكيك خاصي به وحدت شخصي، ميان اعتقاد حكما و عرفا جمع نموده و تعارض ميان ديدگاه عرفا و حكما را رفع كنند. در اين مقاله با روش تطبيقي تحليلي نشان داده‌ايم كه اولاً: حكما نه‌تنها با عرفا هم‌عقيده نيستند، بلكه اساساً اعتبار لابشرط مقسمي را مفهومي اعتباري مي‌دانند و آن را به عنوان مرتبه‌اي واقعي در هستي قبول ندارند و ثانياً: بر اساس مباني حكمي ديدگاه عرفا ناشي از خلط حيطه معرفت‌شناسي با وجود شناسي است.

Divine Essence and explanation of his ontological place is an important problem for religious schools in conceptual and direct knowledge and both the philosophers and mystics concerns about it. Mystics believed the method of intuition, but afterwards the emergence of speculative mysticism, they try to translate the intellectual intuition to conceptual knowledge, attaining this purpose, they use conceptual issues and consideration of Being.In their opinion, Divine Essence is the divisible un-conditioned manner whereas the Islamic philosophers believe that God exist as negatively conditioned manner, hence this is one of the points of difference between mystics and philosophers. Mulla Sadra and others have followed him, by interpretation and coincidence between un-conditioned manner and reality of being, try to solve the apparent conflict between mystics and philosophers.In this paper, in a comparative-analysis method we have shown that, first: philosophers never agree whit mystics and basically, the divisible un-conditioned manner that mystics adopt, in philosophers view is a conceptual respect and According to their principles, cannot exist as an independent, real Being.Second: by a critical perspective view, we have shown that the mystics view derived from a mistake between epistemology and ontology.