رفلكشن و سير تطور مفهومي آن در تفكر فيشته

Reflection and It,s Conceptual Evolution in Fichte,s Thought

تفكر فلسفي غرب در عصر جديد، تحولي بنيادين پيدا كرد. دكارت با مقدم كردن انديشه بر وجود، امكان شناخت در بستر وجود را مرتفع كرد و انسان، جهان و خداوند را مبدل به تصور و ايده نمود. در چنين شرايطي، مهم‌ترين مسيله اين است كه چگونه مي‌توان به خود، خداوند و جهان شناخت پيدا كرد. تنها راه براي دكارت، حصول شناخت از طريق رفلكشن (reflection) در ايده‌هاي فكر، امتداد و كمال بود. از نظر او اين كار از طريق شهود عقلاني صورت مي‌گيرد. پس از دكارت، ميراث او، يعني شناخت از طريق رفلكشن، در تفكر غرب باقي ماند و جايگاه بسيار مهمي در شناخت پيدا كرد. هرچند اهميت نقش رفلكشن در تفكر لاك، باركلي، لايب‌نيتس و كانت بسيار آشكار است، اما رفلكشن در تفكر فيشته نقشي بنيادين پيدا مي‌كند. در نظام فلسفي فيشته، شناخت مبتني بر شهود عقلي است و شهود عقلي بر رفلكشن استوار است. فيشته بر اين امر تصريح مي‌كند كه «شهود به معناي واقعي فقط براي رفلكشن فلسفي متعين مي‌شود» . وي رفلكشن را به روش مبدل مي‌كند. نويسنده درصدد اثبات اين مطلب است كه روش رفلكتيو در نظام فلسفي فيشته چيزي جز بسط و تحقق نقد اول كانت نيست.

The western philosophical thoughts in modern age underwent basic changes. Because of the priority of thought over being and conversion of human, God and world into idea in Descartes, the question arises that how the knowledge is possible, or in other words, how can we know ourselves, God and the world. As the ideas are not in the same and common existential context, the only way to acquire knowledge, Descartes believes, is reflecting on the ideas namely thought, perfection and extension by intellectual intuition. Reflection as Descartesʹ heritage, has a prominent position in western thoughts. The role of perfection in the thoughts of Locke, Berkeley, Leibniz and Kant is evident but in Fichteʹs philosophical system it is so crucial. Knowledge in Fichteʹs philosophical system is based on intellectual intuition while intellectual intuition is itself based on reflection. Fichte affirms that "Intuition is now determined, though only as such for philosophic reflection ", so he turned the reflection into method. This article investigates the relation between the reflective method of Fichte and Kantʹs System of thought and shows that the Fichteʹs philosophical system is nothing but a development and realization of Kantʹs Critique of pure reason.