پديد آورندگان :
رضايي، نعيمه نويسنده دكتراي شهرسازي Rezaei , Naimeh , حناچي، پيروز نويسنده دانشيار دانشكده معماري پرديس هنرهاي زيبا Hanachee , Pirouz
كليدواژه :
باززنده‌سازي , مدرنيته , سنت , ميراث شهري , محله عودلاجان
چكيده فارسي :
محله عودلاجان به‌عنوان يكي از پنج محله تشكيل‌دهنده شهر تهران در دوره صفوي، يك ميراث تاريخي ارزشمند به‌شمار مي‌رود. در دوره قاجار، طبقات مختلف اجتماعي، به‌ويژه طبقه اعيان و دولت‌مردان در اين محله سكونت داشته‌اند. از دهه 1340، به دنبال ترك محله توسط ساكنان قديمي و ورود گروه‌هاي مهاجر و طبقات كم‌درآمد، فرايند فرسودگي اين محله تاريخي در تمام ابعاد كالبدي و اجتماعي و اقتصادي آغاز شد. بازار نيز به‌عنوان يك عنصر قوي اقتصادي و سياسي، در محله نفوذ كرد و آن را تحت‌سلطه خود درآورد. از حدود چهل سال پيش تاكنون، طرح‌هاي متعددي براي باززنده‌سازي اين محله تهيه شده، اما تاكنون هيچ‌يك از آن‌ها اجرا نشده‌اند. هدف اين پژوهش، شناخت موانع باززنده‌سازي اين محله است. روش توصيفي‌تحليلي براي اين پژوهش استفاده شده و داده‌ها از طريق مصاحبه‌هاي نيمه‌‌ساختاريافته با شهروندان و ساكنان و كاربران محله عودلاجان و نيز از طريق مشاهده و همچنين بررسي اطلاعات ثانويه (گزارش‌هاي موجود، آمارها، كتب، مقالات و...) گردآوري شده‌اند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه موانع موجود بر سر راه باززنده‌سازي محله عودلاجان، بيش از آنكه اقتصادي و تكنيكي و سياسي باشد، فرهنگي و اجتماعي است كه عبارت است از بي‌علاقگي ساكنان و شهروندان نسبت به بافت‌ها و بناهاي قديمي. به عبارت ديگر، وضعيت كنوني عودلاجان نتيجه طرز تفكر و نوع نگاه جامعه به تاريخ و ميراث است. فرايند مدرنيزاسيون كه از اواخر دوره قاجار در ايران آغاز شده، همراه با طرد سنت و تاريخ بوده كه يكي از نتايج آن، بي‌علاقگي جامعه به ميراث و ميل دايمي به نو شدن است. در چنين وضعيتي، اجراي طرح‌هاي باززنده‌سازي محلات تاريخي دشوار است. بنابراين پيش از هر اقدامي براي حفظ و باززنده‌سازي محله‌هاي تاريخي، آموزش و آگاهي‌دادن به جامعه درخصوص ارزش‌هاي تاريخي، سنت و ميراث ضروري است.
چكيده لاتين :
As one of the five neighborhoods comprising the former Tehran at seventeenth century, Oudlajan has a precious heritage. In the Qajar era (1795-1925), Oudlajan had the largest population of Tehran and different social classes, including noble families lived there. However, due to subsequent expansion of Tehran as well as formation of new neighborhoods in the 1960s, the process of population movement began in Oudlajan neighborhood. Original inhabitants of Oudlajan moved to new neighborhoods and dedicated their place to low-income classes particularly immigrants and workers. Bazaar, as a strong economic and political parameter, dominated the neighborhood. As a result, a significant proportion of residential buildings converted to bazaar-related spaces such as business units, workshops and warehouses and the neighborhood largely lost its residential function. So this neighborhood began to decline in all urban, economic and social fields. Since 1970s, several plans have been proposed to revitalize this neighborhood, but none of them has actually been implemented. The aim of this research in to recognize the obstacles of revitalization of Oudlajan. Descriptive analytical method has been used for thus research. The data have been collected through semi-structured interviews with citizens, residents and users of Odlajan neighborhood and through observation and review of secondary data (existing reports, statistics, books, articles, etc.). The results of this study show a lack of interest in heritage and historic spaces and a desire for modernization. It can be concluded that the obstacles of rehabilitation of neighborhoods Odlajan more than economic, technical and political, are cultural and social. In other words, the representation of heritage in this neighborhood is strongly influenced by the thoughts and ideological trends. The desire to “change”, which has long existed in Iran, was accompanied by the rejection of tradition and history, destroying everything that is known as old. For the revitalization an historic neighborhood, it is essential to establish a link between heritage and its social environment. Encouraging the participation of local communities in the development and implementation of projects for historic districts is an effective tool for success. But it first requires training, information and awareness. This awareness is a long-term process that requires interdepartmental cooperation to sensitize society towards the urban heritage.
