ژيوشيمي و سازوكار تشكيل تورمالين گرهكي در گرانيت هاي (g2) مشهد

Geochemistry and formation mechanisms of the tourmaline nodules

تورمالين گرهكي در گرانيت هاي g2 مشهد از دو بخش مركز تيره و حاشيه سفيد رنگ تشكيل شده است كه خود به صورت پراكنده روي گرانيت هاي روشن قرار گرفته اند. بررسي هاي سنگ نگاري اين بخش ها (مركز، هاله سفيد اطراف و گرانيت ميزبان) حاكي از انباشت تورمالين در مركز، كوارتز، مسكوويت، ميكروكلين و ارتوكلاز در هاله و كوارتز، پلاژيوكلاز، ميكروكلين، موسكوويت و بيوتيت در گرانيت ميزبان است. بر اساس آناليزهاي نقطه اي و ژيوشيميايي، تركيب تورمالين هاي گرهكي شورليت و نزديك به دراويت است. وجود ويژگي هايي نظير داشتن منطقه بندي نوساني، افزايش Ca, Mg در حاشيه، دارا بودن Fe/Fe+Mg با ميانگين (63-56) و الگوي REE سازگار با ذوب متاپليت ها، همگي حاكي از خاستگاه دوگانه ي اين تورمالين ها هستند يعني سيستم ماگمايي در مراحل ابتدايي داراي تورمالين با تركيب شورليت بوده و سپس با حركت رو به بالاي ماگما و اختلاط آن با سيال ماگماي غني از مواد فرار و بور حاصل از واكنش آن با متاپليت هاي ميزبان، يك سيستم باز ايجاد شده است و تركيب تورمالين به سمت دراويت گرايش يافته است.

Tourmaline nodules in the Mashhad granites (g2) formed of two parts: dark core and white halo which are scattered in the leucocratic granites. Petrographic studies of these parts (core, white halo and host granite) show tourmaline accumulation in core, quartz, muscovite, microcline and orthoclase accumulation in white halo and quartz, plagioclase, microcline, muscovite and biotite accumulation in host granite. Based on the microprobe and geochemical analysis, the combination of tourmaline nodules is schorl and close to dravite. Features such as oscillatory zoning, Ca, Mg increase in rim, medium Fe/Fe+Mg (56-63) and the REE distribution pattern compatible to metapelite melting that show these tourmalines have double origin. In first stage, tourmaline have schorl composition, then with upward movement of magma and mixing to enriched liquid and boron originated of reaction to host metapelites, open system formed and tourmaline composition changed to dravite.