برآورد رابطه ي بلندمدت بين مرگ ومير كودكان زير يك سال و عوامل فقر، شهرنشيني و توليد ناخالص داخلي سرانه در ايران

The relationship between mortality of infant under one year and poverty, urbanization and GDP per capita in Iran

تامين، حفظ و ارتقا سطح سلامت كودكان زير يك سال به عنوان يك گروه آسيب پذير در خدمات بهداشتي درماني جايگاه ويژه اي دارد. ميزان مرگ ومير كودكان زير يك سال از جمله گوياترين شاخص هاي توسعه ي جوامع مختلف است. هدف پژوهش حاضر، برآورد رابطه ي بلندمدت بين مرگ‌ومير كودكان زير يك سال و عوامل فقر، شهرنشيني و توليد ناخالص داخلي سرانه در ايران در فاصله ي زماني 1348 تا 1389 است. براي تحليل موضوع از تابع عكس العمل ضربه اي و تجزيه ي واريانس بر اساس روش خودتوضيح برداري و آزمون هم انباشتگي جوهانسن- جوسيليوس استفاده شده است. بر اساس نتايج به دست آمده از اين روش، اثرگذاري ضرايب متغير ها بر اساس مباني نظري مورد انتظار و از نظر آماري معني دار بودند. نتايج پژوهش حاكي از آن است بود كه در بلند مدت، يك درصد افزايش در فقر باعث افزايش 61/0 درصد در مرگ و مير كودكان زير يك سال شده و يك درصد افزايش در هريك از متغير-هاي شهرنشيني و توليد ناخالص داخلي سرانه به ترتيب باعث كاهش 04/2 و 43/0 درصد در مرگ ومير كودكان زير يك سال مي-شود. هم چنين نتايج بر اساس ضريب جمله ي تصحيح خطا، حاكي از آن بود كه در هر دوره حدود 07/0 از عدم تعادل كوتاه مدت، براي رسيدن به تعادل بلند مدت تعديل مي شود.

Objective (s): This study aimed long-run relationship between mortality of infant under one year old and poverty, urbanization and GDP per capita in Iran over the period of 1969 to 2010. Methods: The impulse response and variance decomposition based on vector auto regressive and Johansen-Juselius method was used to analyze the data. Results: The results indicated that the coefficients of all variables were significant and based on theoretical foundations. Findings also showed that, in the long run, one percent increase in the poverty increases the mortality of infant under one year old by 0.61 percent and one percent increase in the urbanization and GDP per capita lead to 2.04 and 0.43 percent decrease in the mortality of infant under one year old, respectively. The results based on error correction model also indicated that to achieve long-term balance, about 0.07 of short-run imbalances is adjusted in each period. Conclusion: Poverty increases mortality of infant under one year old. The findings also showed that urbanization and increase in GDP per capita could decrease mortality of infant under one year old.