اثر برنامه آموزشي نظريه محور در پيشگيري از حاملگي هاي ناخواسته در زنان با نزديكي منقطع

The effect of a theory-based intervention to decrease unwanted pregnancy

حاملگي ناخواسته از مشكلات اساسي در سلامت همگاني است كه بروز آن با نزديكي منقطع افزايش مي يابد. مطالعه حاضر با هدف تاثير نظريه‌هاي رفتار برنامه‌ريزي شده و شناختي اجتماعي در تغيير روش پيشگيري از بارداري نزديكي منقطع به قرصهاي خوراكي پيشگيري از بارداري به منظور پيشگيري از حاملگي ناخواسته صورت گرفته است. تدوين برنامه آموزشي حضوري و غير حضوري بر اساس تيوري رفتار برنامه ريزي شده و نظريه شناختي اجتماعي صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل زناني بودند كه به مراكز بهداشتي مراجعه مي‌كردند و داراي معيارهاي ورود به مطالعه بودند. به داوطلبان در گروه مداخله آموزشهاي حضوري و غير حضوري ارايه مي شد و گروه كنترل نيز اقدامات مستمر را دريافت كردند. در فواصل قبل، يك و سه ماه بعد از مداخله آزمون بر اساس پرسشنامه‌اي كه روانسنجي آن در طي دو مرحله كيفي و كمي انجام شده و تاييد شده بود صورت گرفت. نرم افزارSPSS به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات مورد استفاده واقع شد و از آزمونهاي آماري داده‌هاي تكراري، ويلكاكسون، آزمون كاي دو و تي تست استفاده گرديد. نتايج بيانگر آن بود كه ميانگين باورهاي رفتاري و باورهاي هنجاري افراد در اين مطالعه با گذشت زمان تغيير نموده است و در زمانهاي متفاوت، اختلاف مشاهده شده در گروه آزمون معني دار و يا به عبارتي با گذشت زمان سازه هاي مذكوردر جهت استفاده از قرصهاي پيشگيري از بارداري ارتقا يافته‌اند. همچنين در گروه آزمون اختلاف معنادار در متغير كنترل رفتاري درك‌شده و قصد قبل و بعد از مداخله آموزشي به منظور استفاده از قرصهاي پيشگيري از حاملگي حاصل شده است. نتايج مطالعه بيانگر آن بود كه مداخله نظريه محور تدوين‌شده قادر به ارتقاي قصد و رفتار در افراد گروه مورد پژوهش بوده و مي‌تواند به عنوان اساسي براي انجام مداخلات در گروه مورد پژوهش مورد استفاده قرار گيرد.

Objective (s): Withdrawal could increase the unwanted pregnancy. The aim of this study was to determine effect of a Theory of Planned Behavior (TPB) and Social Cognitive Theory (SCT) in changing withdrawal contraception use to decrease unwanted pregnancy. Methods: This study had three phases. The first and the second phases provided an educational program based on TPB and SCT. Participants recruited from women who were attending to clinics of public health services in Tehran, Iran. Criteria for inclusion were: current withdrawal users, married, sexually active, did not intend to be pregnant, no identifiable risks to the participants beyond OCs use. The intervention group received an educational program while the control group received routine procedures. Evaluation was performed before, one and three months after intervention. The data was analyzed by SPSS software Repeated measure, Wilcoxon and t test were used to analyze the data. Results: The results showed that after intervention there were significant differences in the mean behavioral and normative beliefs scores between two groups indicating an increase in believing to use oral contraception. In addition, there was significant association between intention to use OCP and perceived behavioral control. Conclusion: The current study provided evidence for the effectiveness of a belief-based intervention for preventing pregnancy prevention.