بررسي و تعيين الگوي توزيع زماني بارش در استان كهگيلويه و بويراحمد با استفاده از روش محاسباتي پيل‌گريم

Determination of rainfall temporal pattern in Kohkiloyeh and Boyerahmad province by Pilgrim method

اولين گام در برآورد سيلاب طراحي يك حوضه، تهيه باران يا رگبار طراحي است. باران طراحي كه خود مولد سيلاب طراحي است، داراي ويژگي‌هايي نظير چگونگي توزيع زماني مقدار باران در طول مدت بارندگي است. در اين تحقيق، با استفاده از داده‌هاي باران‌نگار چهار ايستگاه باران‌سنجي ثبات در استان كهگيلويه و بويراحمد به‌منظور تعيين الگوي توزيع زماني بارش از روش محاسبا‌تي Pilgrimاستفاده شده است. براي اين منظور كليه رگبارهاي شديد با تداوم كم‌تر از 30 ساعت هر ايستگاه به رگبارهاي يك، دو، سه، شش، نه، 12، 18 و 24 ساعته تقسيم و سپس اقدام به تهيـه الگوي توزيع زماني براي استان شد. روش محاسباتي فوق مبتني بر تجزيه بارندگي‌هاي شديد به اجزا يا بلوك‌هاي بارندگي و شمارش فراواني وقوع بزرگ‌ترين جز بارش در موقعيـت‌هاي مختلف زماني در طول مدت بارش است. نتايج نشان مي‌دهد كه در بارش‌هاي با تداوم 1، 2، 3 و 9 ساعته حداكثر مقدار بارش در 25 درصد دوم به‌وقوع پيوسته است. در بارش‌هاي شش، 12 و 18 ساعته حداكثر مقدار بارش در 25 درصد سوم و در بارش‌هاي با تداوم 24 ساعته حداكثر مقدار بارش در 25 درصد چهارم به‌وقوع پيوسته است. در واقع با افزايش مدت تداوم بارش، حداكثر مقدار بارش از 25 درصد دوم مدت زمان تداوم به سمت انتهاي مدت تداوم (25 درصد چهارم) انتقال مي‌يابد.

The first step for design flood estimation of a watershed is determination of the design rainfall characteristics. One of rainfall characteristics is its distribution over the rainfall duration. This is known as the temporal pattern of the design rainfall. In the present study, the data of four synoptic stations in Kohkiloyeh and Boyerahmad province have been used to determine the temporal pattern of rainfall, using the Pilgrim (ranking) method. Rainfalls of various durations less than 30 hours were classified into 1, 2, 3, 6, 9, 12, 18, and 24 hour durations, and then dimensionless temporal pattern were derived. In ranking method, each event is divided into a number of equal periods. Then, each individual burst is ranked according to the amount of rainfall in that period. The percentages of rain in all periods could be then ranked. The average percentages of rainfall among all recorded rainfall are estimated. The results show that, short duration rainfalls have maximum intensity in the second quarter, while longer duration rainfalls (12, 18, 24 hours) have maximum intensities in the third and fourth quarters. Thus, as rainfall duration increases, the maximum rainfall intensity moves towards the second half of time duration.