نقش خصوصيات باران بر دقت تخمين روان‌آب مدل SCS

Role of rainfall characteristics on runoff prediction accuracy of SCS model

براي برآورد روان‌آب در حوزه‌هاي آبخيز، از روش‌هاي گوناگوني استفاده مي‌شود كه در اين ميان، مدل سرويس حفاظت خاك (SCS) كاربردي جهاني يافته است، بنابراين با توجّه به استفاده گسترده از مدل SCS ارزيابي شرايط و خصوصيّات متغيرهاي ورودي به آن اهميت زيادي در دقت برآورد مدل مزبور دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش خصوصيّات اصلي رگبار در دقت تخمين روان‌آب مدل SCS، در حوزه‌هاي آبخيز كسيليان و درجزين انجام شد. به‌همين منظور، رگبارهاي واجد اطلاعات هم‌زمان بارش روان‌آب انتخاب و مقدار روان‌آب ناشي از هر رگبار پس از تعيين خصوصيّات مختلف آن‌ها و نقشه شماره منحني حوضه‌ها و با اعمال واسنجي‌هاي لازم تخمين زده شد. به‌منظور تعيين تاثير خصوصيّات رگبار در خروجي مدل،از تحليل ضرايب همبستگي استاندارد شده در بهترين رگرسيون چندمتغيره برازش داده شده به ضرايب واسنجي شده شاخص حداكثر ذخيره مدل، و خصوصيات رگبار استفاده شد. نتايج به‌دست آمده در حوضه‌هاي مورد تحقيق نشان داد كه مقدار، بيشينه مقدار بارش در زمان تمركز، بيشينه شدّت 30 دقيقه‌اي، مقادير بارندگي چارك دوم و چارك اول، به‌ترتيب بيش‌ترين تاثير را در دقت خروجي مدل دارد.

Many different runoff prediction methods are being used among which SCS model has been applied throughout the globe. It is therefore very important to evaluate the circumstances and input specifications under which such models could be applied. The present study was conducted to investigate the role of rainfall main characteristics on accuracy of SCS model in runoff prediction for Kasilian and Darjazin watersheds. For this purpose, the simultaneous rainfall-runoff data were selected and the storm runoff was estimated using determining rainfall characteristic, providing Curve Number map and calibrating the model. In order to determine the effects of rainfall characteristics on model output, the standardized values of regression coefficient (B) of the best fitted multiple regression, developed between rainfall circumstances and maximum storage index coefficient, were determined. The results of the study showed the depth, maximum rainfall in concentration time, maximum 30 minutes intensity, 2nd quartile and 1st quartile have the highest rate of effectiveness on model output respectively.