ارزيابي پنج روش برآورد رسوب در رودخانه جگين در استان هرمزگان

An investigation on five methods of sediment discharge estimation in Jagin River, Hormozgan province

توليد رسوب يكي از مهم‌ترين مشكلات مطرح در مديريت حوزه‌هاي آبخيز است. ويژگي‌هاي تشكيلات زمين‌شناختي هر حوزه از عواملي است كه نقش مهمي ‌در ميزان بار رسوبي آن حوزه دارد. از سويي روابط موجود، تحت شرايط خاصي توسعه يافته است و استفاده از آن‌ها در شرايطي ديگر، نيازمند بررسي و مقايسه نتايج با ارقام اندازه‌گيري شده است. در اين تحقيق براي ارزيابي روش‌هاي مختلف برآورد بار رسوبي، به‌دليل تشابه حوزه جگين با ساير حوزه‌هاي استان هرمزگان، از آمار و اطلاعات ايستگاه آب‌سنجي جگين-پنهان استفاده شده است. روش‌هاي مورد استفاده شامل معادله اصلاح شده اينشتين، انگلوند-هانسن، يانگ، حبيبي و فان‌-راين است. آمار و اطلاعات آب‌سنجي مورد نياز از طريق شركت آب منطقه‌اي استان هرمزگان تهيه شده است. غلظت نمونه‌هاي گرفته شده از سيلاب در طول دوره آماري،ملاك بررسي بوده و در مقايسه با نتايج محاسبه شده، مورد استفاده قرار گرفته است. پس‌ از كنترل درستي آمار جمع‌آوري شده، عواملمورد نياز در محاسبات، با استفاده از هر كدام از روش‌هاي فوق، مورد سنجش قرار گرفت.نتايج نشان‌داد كه در مجموع متوسط نسبت بار معلق محاسباتي به مشاهده‌اي در روش اينشتين ومتوسط نسبت بار كل محاسباتي به مقادير ‌اندازه‌گيري شده در روش انگلوند-هانسن به يك نزديك‌تر است. ميزان پراكندگي داده‌ها نيز در برآورد بار معلق به‌ترتيب در روش‌هاي حبيبي، اينشتين و فان-راين افزايش مي‌يابد. با توجه به‌نتايج حاصله و بررسي‌هاي به‌عمل آمده، استفاده از روش‌هاي پنج‌گانه فوق و مقايسه اين نتايج با مقادير اندازه‌گيري شده، معادله اصلاح شده اينشتين پاسخ واقعي‌تري را به‌دست داده است.

Sedimentation is one of the most important problems in watershed management. The characteristics of geological formations are the most basic factors which have an important role in sediment yield. There are several methods for sediment estimation, but sediment transport equations and formulas have been developed for special conditions which may not represent all conditions. Therefore to find out which method is suitable for a specific river, it is required to compare each method with the measured data. The purpose of this research is to evaluate efficiency of different methods of sediment discharge estimation in Jagin River at Panhan hydrometric station. The methods of modified Einstein, Engelund-Hansen, Yang, Habibi and Van Rijn are used in this investigation. The required data was collected from Water Regional Organization of Hormozgan Province. The sediment yield is estimated based on concentration of collected samples of floodwater. Then, the collected data were checked and corrected. The conclusion shows that the modified Einstein method is the most suitable method for sediment estimation in the study area.