پديد آورندگان :
داودي، حميد نويسنده , , كاظمي، رحيم نويسنده ,
كليدواژه :
آمايش سرزمين , مدل اكولوژيكي , منابع آب و خاك , Ecologic model , environment , محيط زيست , Pollution , Water and soil resources , آلودگي , Land use planning
چكيده فارسي :
استفاده از منابع آب و خاك از گذشته دور و توجه به محيط زيست و بهره‌برداري پايدار از سرزمين، در چند دهه گذشته، مورد توجه قرار گرفته است. در اين ميان، مناطق ساحلي از اهميت ويژه‌اي برخوردار هستند. در صورت وجود يك برنامه صحيح و پايدار براي بهره‌برداري از سواحل هر كشوري، اين مناطق جز مهم‌ترين و با ارزشترين منابع اقتصادي، سياسي و اجتماعي آن كشور محسوب مي‌شوند. عدم توجه به آمايش سرزمين و نبود يك برنامه اصولي و كامل، باعث هدررفت منابع عظيم اكولوژيكي، بخصوص در سواحل جنوبي كشور، مي‌گردد. اين سواحل به علت دارا بودن منابع عظيم نفت و گاز، موجب جلب توجه بيش‌تر مديران ارشد به اين منابع شده است؛ تا حدي كه منابع مهم و حياتي آن‌ها از جمله منابع زيست محيطي، در درجه اهميت كم‌تري قرار گرفته‌اند. براي بررسي اين موضوع، جلگه ساحلي هنديجان به‌عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گرديد كه شرايط هدررفت سرمايههاي ملي در آن به‌دليل موقعيت جغرافيايي، داراي شدت بيش‌تري است و تجديد منابع اكولوژيكي به‌سختي قابل بازيابي است. سرمايههاي طبيعي، نظير آب و خاك، در معرض انواع فرسايش و آلودگي قرار دارد. هدف از اين تحقيق، ارزيابي توان اكولوژيكي منطقه، به‌منظور دست‌يابي به يك برنامه آمايش سرزمين است تا با استفاده از آن به توسعه پايدار محلي دست يافت. جلگه ساحلي هنديجان با آنكه جز مناطق گرم و خشك محسوب مي‌شود، اما شرايط اقليمي مناسب زمستانه، وجود رودخانه هنديجان، خور هنديجان و زمين هاي مسطح و ساحلي طولاني آن از عوامل مهم و مثبتي در راستاي توسعه پايدار محلي محسوب مي‌شوند. با استفاده از منابع مختلف كتابخانه‌اي و اطلاعات پايه توپوگرافي، زمين‌شناسي، خاك‌شناسي، پوشش‌گياهي، عكس‌هاي‌هوايي، تصاوير ماهواره‌اي و پيمايش‌هاي ميداني، مدل‌هاي ويژه اكولوژيكي منطقه تهيه شد. سپس آمايش سرزمين در هفت اولويت كشاورزي، آبزي‌پروري، توسعه شهري و روستايي، حفاظت، مرتع‌داري و گردش‌گري صورت گرفت و مقايسه اولويت كاربري‌ها و شرايط بهينه آن‌ها تعيين شد. بر اساس نتايج حاصله،از 500 هزار هكتارعرصه مورد بررسي، 14.6درصد مستعد كشاورزي، 14.4 درصد قابليت توسعه شهري و روستايي، 67 درصد قابليت گردش‌گري گسترده، 14.8 درصد قابليت گردش‌گري متمركز، 40 درصد قابليت آبزي‌پروري و 34.5 درصد قابليت حفاظت را دارد.
چكيده لاتين :
Disregarding land treatment and integrated management of coastal zone in Iran causes loss of huge ecologic resources in the country which is located in arid area and faces a great predicament such as soil erosion particularly, the given research zone is situated on 30°, 00¢ to 30°, 33¢ northern latitude and the condition of soil erosion in the region is more severe due to specific situation and vicinity to Arabia desert and experiencing strong winds specially in summer from the coast and removal of evaporation sediments. It is difficult to retrieve the ecologic resources in the region and the natural capital such as water is subject to various pollutants including industrial and the human. It is possible to prevent the loss of national capitals which can be the factor of socioeconomic growth and the property while optimal use of existing resources using sciences like and treatment by defining ecologic potentiality and restrictions of the region. In this research, specific ecologic models of the region was constructed by means of different library resources and basic topographic information, geology, pedology, vegetation cover, aerial photos, satellite images, field surveys, GIS software, and by Makhdoum method and the land treatment was conducted by Ilwis software in seven priorities of agriculture, aquatics breeding, rural and urban development, conservation, pasture management, and recreation and the map of various uses such as: land use, geology and geomorphology was produced. According to aquatics breeding, conservation and other maps for comparison of priority and optimal uses was determined. Due to the results obtained, areas of 14.6, 14.4, 67, 14.8, 40 34.5% are susceptible for agriculture, rural and urban development, recreational activities, concentrated recreation and aquatics breeding.
