اعتبارسنجي و روش‌شناسي اولين مستدرك نهج البلاغه

Reliability and Methodology of the First Supplement to Nahj al-Balāgheh

بدون ترديد، نهج البلاغه پس از قرآن كريم، گرانقدرترين و ارزشمندترين ميراث فرهنگي اسلام است كه از همان قرن چهارم تاكنون در دوره‌هاي مختلف اسلامي، مورد توجه شيفتگان به آن قرار گرفته است. تكمله‌نويسي يا مستدرك‌نويسي نيز از جمله تلاش‌هايي بود كه نسبت به اين كتاب، در دوره‌هاي مختلف صورت پذيرفته است. اگرچه نمونه‌هايي اين نوع آثار قدمت ديريني را دنبال مي‌كند، عنوان مستدرك نهج البلاغه را براي اولين بار، شيخ‌هادي بن عباس كاشف الغطا در كتابي تحت عنوان مستدرك نهج البلاغه؛ مجموع مختار من كلام مولانا اميرالمومنين علي? مروي في غير النهج، جار علي منواله، مرتب علي ابواب الثلاثه و ضميمه: مدارك نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه، در يك مجلد تدوين و منتشر كرد. وي در اين اثر كوشيده است تا از كيان نهج البلاغه در مقابل شبهات عصر خويش مبني بر عدم صحت انتساب آن به امام علي? و گردآورنده آن يعني سيدرضي دفاع كند. مولف درصدد اثبات اين حقيقت است كه قبل از سيد رضي نيز مي‌توان ردپاي نهج البلاغه را حتي با سند كامل در اين آثار پي‌جويي كرد و اين بهترين و محكم‌ترين دليل براي نفي عقيده عدم صحت انتساب نهج البلاغه به حضرت امير? است. جستار پيش‌ رو سعي نموده پديده مستدرك‌نويسي را بازخواني كند تا از رهيافت آن به سنجشي از كتاب مستدرك نهج البلاغه كاشف الغطا دست يابد و در ادامه، با تمركز در روش‌شناسي اثر، مزيت‌هاي آن از جمله «دقت‌هاي فقه الحديثي»، «گونه‌هاي استناد و ارجاع» و «تاملي در منابع و ماخذ»، كتاب مستدرك نهج البلاغه را مورد كاوش قرار دهد.