حكمت در هندسه معرفتي اديان ابراهيمي

Philosophy in Palladian Geometry of Abrahamian religions

تاريخ را مي توان تكاپوي بشر براي رسيدن به حكمت دانست. حكمت حلقه اتصال آموزه هاي همه اديان است؛ زيرا همگي به درستي يا به خطا، در پي كشف واقعيات، سازگاري و استفاده از آنها در جهت سعادت ديرپاي بوده اند. از سوي ديگر، مفهوم حكمت كه هردو بُعد نظري و عملي مذكور را دربر مي گيرد، شامل معارف آسماني و زميني است و چونان پلي، معارف آسماني و زميني را به يكديگر پيوند مي دهد. اين جستار، عمدتاً با استناد به متون مقدس قرآن و عهدين، جايگاه و اهميت حكمت را در عهدين و قرآن نشان مي دهد. در اين مقاله همچنين به بيان مرزهاي (اشتراك و افتراق) حكمت با عرفان، فلسفه، علم و شريعت از جهات موضوع، غايت و روش پرداخته شده است. مقوّمات، مقدّمات و لوازم نيل به حكمت، به ويژه نقش خوف، محبت، تزكيه و اخلاص نيز مورد بحث قرار گرفته است. پيش نيازي تقوا و خوف، تزكيه و عشق و نيز ديگر اشتراكات بسيار در سه سنت يهودي، مسيحي و اسلامي در همه موارد مذكور، از يافته هاي اين مقاله است.

History it could be an attempt for reaching to philosophy (Hekmat). Philosophy is a chain among trainings of all religions, because all of them, correctly or incorrectly, searching for truth, adaptation and utilizing them for reaching to salvation. On other hand the concept of philosophy, that contains both aspects of theoretical and practical, includes spiritual and earthy trainings and it is like a bridge which links spiritual and earthy trainings. This text mainly with referring to Holy Qura’n, Bible and Tora shows the status of philosophy in them. This article also examines common and different points of philosophy with mysticism, metaphysics, science and Shari’at. Preliminary and tools for reaching to philosophy especially the role of dread, kindness, purification and devotion are also discussed in this article. Before piousness and dread, love and purification is also a common element among these three traditions of Jewish, Christianity and Islam which this point is one of achievements of this article.