تنوع ژنتيكي و تجزيه عليت اجزاي عملكرد انگور(Vitis vinifera L.) در شرايط مختلف محيطي

اجزاء عملكرد و سهم ژنتيكي آنها در عملكرد نهايي، اهميت زيادي در برنامه­هاي پژوهشي به­نژادي گياهان زراعي و باغي دارد. به منظور تعيين سهم ژنتيكي اجزاء اصلي عملكرد در عملكرد نهايي، 20 رقم انگور با مبداء كشور روسيه (در شرايط آبياري كامل و تنش آبي) در سال 1391 مورد بررسي قرار گرفتند. طرح آزمايشي در قالب بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار و سه بوته در هر واحد آزمايشي در ايستگاه­هاي تحقيقات اروميه و تاكستان اجرا گرديد. تعداد خوشه در هر بوته، متوسط تعداد حبه در هر خوشه، متوسط وزن حبه و متوسط عملكرد انگور در هر بوته اندازه گيري شد. تجزيه واريانس مركب، تجزيه واريانس لگاريتمي و اثر متقابل رقم و محيط به وسيله سه جزء ضربي كه مركب از سه جزء ژنوتيپي و سه جزء محيطي بود، برآورد گرديد. نتايج نشان داد كه صفت تعداد خوشه در بوته بيشترين سهم ژنتيكي را در عملكرد نهايي داشته و در محيط­هاي مختلف، بيشترين تغييرات و حساسيت را از خود نشان مي­دهد. اثر مستقيم تعداد خوشه در بوته در عملكرد نهايي (61/ 0) بالاتر از اثرات مستقيم تعداد حبه در خوشه (48/ 0) و متوسط وزن حبه (3/ 0) در عملكرد بدست آمد. مقادير ضريب عليت تعداد خوشه در بوتهبالاتر ازضرايب عليت تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بود كه از نظر ظهور اجزاء عملكرد انگور به ترتيب تعداد خوشه در بوته، تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بدست آمد. اجزاء محيطي اثرات متقابل، نشان داد كه قدر مطلق جزء محيطي تعداد خوشه در بودته از اجزاء محيطي تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بيشتر بود. اين مطلب نشان دهنده حساسيت بالاي تعداد خوشه در بوته، در محيط­هاي مختلف بود.