انتخاب پروژههاي سرمايهگذاري حمل و نقل با توجه به عدالت فضايي (مطالعه موردي: شبكه حمل و نقل شهر اصفهان)

Selection of Transportation Investment Projects in regard to Spatial Equity (Case Study: Isfahan Transportation Network)

از ديدگاه سياستگذاران حملونقل ، يكي از راهبردهاي دستيابي به توسعه پايدار در نظر گرفتن عدالت از ابعاد مختلف است. يكي از انواع عدالت كه جهت انتخاب پروژههاي زيرساخت حملونقل از اهميت ويژهاي برخوردار است، عدالت فضايي است كه همان عدالت در ميان نواحي مختلف محدوده مورد مطالعه است. در اين مقاله مدلي جهت انتخاب پروژههاي سرمايهگذاري حملونقل با رويكرد عدالت فضايي ارايه شده است. به اين منظور دو شاخص دسترسي و ازدحام با رويكرد عدالت فضايي جهت ارزيابي پروژههاي حمل و نقل معرفي شده است. در اين شاخصها نواحي با وضعيت بد دسترسي و ازدحام، وزن بيشتري ميگيرند. در مدل پيشنهادي در كنار اين دو شاخص، شاخص مجموع زمان سفر طي شده در شبكه كه نشان دهنده وضعيت كلان شبكه است نيز بكار برده شده است. همچنين يك روش تركيبي -AHP SMARTجهت تعيين وزن اين شاخصها در مدل ارايه شده است. شهر اصفهان به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده و شش خيابان پيشنهادي در طرح تفصيلي شهر اصفهان جهت اضافه شدن به شبكه مورد بررسي قرار گرفته است. شبيهسازي سناريوهاي مختلف با استفاده از نرم افزار EMME/2انجام شده و از اين طريق دادههاي مورد نياز براي محاسبه شاخصهاي مدل فراهم گرديده است. نتايج بيانگر آن است كه در نظر گرفتن عدالت فضايي ميتواند رتبه بندي سناريوهاي مختلف را دستخوش تغيير جدي نمايد. يك سناريو ممكن است تنها با درنظر گرفتن تاثير بر كاهش مجموع زمان سفر طي شده در شبكه، سناريوي مناسبي به نظر برسد، اما اگر اين سناريو مطلوبيت در نواحي با وضعيت بهتر را بيشتر افزايش دهد، از ديدگاه عدالت فضايي، نه تنها بهبودي در وضعيت كلي شبكه حاصل نشده است، بلكه وضعيت كلي شبكه به سمت ناعدالتي بيشتر سوق داده شده است

Transportation policy makers believe that considering different aspects of equity is one of the strategies to achieve the sustainable development. One of the most important equity types that should be considered in studies on transportation infrastructure projects selection is spatial equity as equity among different zones of the study area. In this paper, a model, based on spatial equity approach is explained to evaluate transportation investment projects. Therefore, two measures of accessibility and congestion considering spatial equity are introduced. In these measures, zones with inappropriate condition of accessibility and congestion are weighed more. Along with these two measures, measure of total travel time on the network, indicating the overall status of the network has also been considered. A combinatory AHP-SMART method is introduced for weighting these measures. City of Isfahan was selected as the study area and six proposed streets were studied to be added to the network. All feasible scenarios were simulated by EMME/2 software and hereby data for calculation of measures were provided and finally, the best scenario was selected. Results show that consideration of spatial equity may change ranking of scenarios.