ارزيابي صفات فيتوشيميايي 25 جمعيت گل راعي (Hypericum perforatum L.) در رويشگاه هاي طبيعي ايران

تركيب هاي هيپريسين و هيپرفورين به عنوان مواد موثره اصلي گياه دارويي گل راعي (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در اين تحقيق، تنوع صفات فيتوشيميايي 25 جمعيت گل راعي در رويشگاه هاي طبيعي ايران بررسي شد. نمونه برداري گياهان به طور تصادفي در مرحله گلدهي كامل از استان هاي گلستان، مازندران، گيلان، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، اردبيل، كردستان، همدان، كهگيلويه و بويراحمد، قزوين، زنجان، خراسان و تهران در بهار و تابستان سال 1389 انجام شد. نتايج نشان داد كه در بين اندام هاي گل و برگ جمعيت ها از نظر ميزان هيپريسين و هيپرفورين تفاوت معني داري وجود داشت (05/0>p). گلها در مقايسه با برگ ها بيشترين ميزان هيپريسين و هيپرفورين را داشتند. ميزان هيپرفورين در هر دو اندام در مقايسه با ميزان هيپريسين به طور معني داري بالاتر بود. ضرايب همبستگي ساده بين صفات، همبستگي مثبت معني دار بين هيپريسين برگ با تعداد غده تيره رنگ و روشن در برگ و تعداد غده روشن در واحد سطح برگ و هيپرفورين برگ با هيپريسين برگ را نشان داد. در تجزيه به مولفه هاي اصلي، دو مولفه شناسايي شدند كه در مجموع 66% از كل تنوع داده ها را توجيه نمودند. در تجزيه خوشه اي، جمعيت ها به سه گروه تقسيم شدند كه با تنوع جغرافيايي آنها مطابقت نداشت. در كل نتايج نشان داد كه تنوع بالايي بين جمعيت هاي گل راعي در رويشگاه هاي طبيعي ايران از نظر صفات فيتوشيميايي وجود دارد كه از اين تنوع در برنامه هاي اصلاحي مي توان استفاده كرد.