شهادت از ديدگاه مولوي

Martyrdom in Viewpoint of Molavi

اين پژوهش با روش اسنادي درصدد بررسي ديدگاه مولانا در زمينه‌ شهادت است. بررسي ها نشان داده است كه مولانا شهادت را مرگ آگاهانه و اختياري انسان براي نيل به سرچشمه نور و هستي مي داند. او شهيد را عاشق والا مقامي مي-داند كه با حركتي ارادي به خاطر هدفي مقدس جان را نثار معشوق مي‌كند. معرفت و ايمان، در انسان عشق پديد مي آورد؛ و عشق باعث شجاعت و درنهايت منجر به جانبازي عاشق براي رسيدن به معشوق مي‌گردد. معشوق حقيقي خود خريدار جان جانبازاني است كه در راه وصالش تمام بلاها و مشقات را به جان خريده اند. به-عقيده وي ارزش جانبازي و فداكردن جان بستگي به ارزش كسي دارد كه برايش جان مي‌بازد. وي ميزان قدر و منزلت هر فرد به ويژه عاشق را هم سنگ محبوب و معشوق او معرفي مي كند. به همين سبب معتقد است كه چون معشوق شهيد، ارزشمندترين موجود يعني خداوند است؛ شهيد جايگاه بلند و شريفي دارد. از نظر پير بلخ كشنده نفس چه در جهاد اصغر باشد يا جهاد اكبر، شهيد محسوب مي شود، چرا كه در هر دو عاشق به مشاهده معشوق رسيده پس از فنا به مقام بقا نايل گشته و ضمن رهايي از رنج، نزد حق رزق و روزگاري شيرين دارد.

This paper, developed by documentary research method, studies Molavi’s opinion on martyrdom. Studies have shown that Molavi considers martyrdom a conscious and optional death of man for proximity to the source of Divine light and existence. He regards martyr as a lover of high rank who gives his life for the Holy Cause. Wisdom and faith germinate love in man and love creates courage and courage finally makes the lover give his life for his beloved. The real beloved welcomes the lives of his lovers who undertake all hardships and calamities for their union. According to him, the value of sacrifice and self-devotion depends upon the value of the one for whom the lover sacrifices himself. He says the excellence and value of the lover is the same as that of the beloved. Therefore, since the beloved of the martyr is the Most Valuable Being, martyr deserves a high and noble status. In view of the sage of Balkh, he who kills his whims either in the course of lesser jihad or in the greater jihad, he shall be recognized as martyr. This is because in both cases the lover has met his beloved after his death and while freeing himself of material pains, he enjoys a good and pleasurable life and time in God’s presence.