تجارب تاب آوري جوانان در برابر سو مصرف مواد: يك مطالعه كيفي

Resiliency experiences of the youth against substance abuse: A qualitative study

زمينه: پژوهش‌هاي زياد روي فرايند اعتياد صورت گرفته اما كم‌تر مطالعه‌اي به بررسي فرايند تاب‌آوري در برابر اعتياد پرداخته است، مطالعه حاضر به شناسايي عوامل تسهيل‌گر و بازدارنده فرايند تاب‌آوري جوانان از طريق تحليل تجارب زيسته آن‌ها مي‌پردازد. روش‌ها: مطالعه كيفي حاضر به‌روش مطالعه پايه‌اي با رويكرد استراوس و كوربين انجام شد. داده‌ها تحت كدگذاري باز، محوري و انتخابي قرار گرفت. محيط مطالعه، محله دروازه غارشهر تهران بود. براي جمع‌آوري اطلاعات، از تكنيك‌هاي مصاحبه عميق و بحث گروهي متمركز استفاده شد. در مجموع 21 مصاحبه با 19 نفر و بحث گروهي متمركز با حضور 7 نفر از جوانان كه در معرض خطر مصرف مواد بودند، انجام شد. از معيارهاي لينكلن و گوبا (1985) جهت اطمينان‌پذيري مطالعه استفاده شد. يافته‌ها: كدهاي به‌دست‌آمده در 19 زيرطبقه ويژگي‌هاي فردي، حمايت‌هاي خانوادگي و درون‌گروهي، فرهنگ، معنويت، باورهاي معنوي، محيط زندگي و مداخلات اجتماعي دسته‌بندي شدند. اين طبقه‌ها برحسب ماهيتشان سبب تسهيل يا ممانعت در فرايند تاب‌آوري در برابر اعتياد به مواد مخدر مي‌شدند. نتيجه‌گيري: جواناني كه اعتقادات مذهبي،آگاهي، اعتماد به نفس، مثبت‌انديشي و تنفر بيشتر نسبت به مواد مخدر دارند تاب‌آوري بيشتري در مقابل اعتياد به مواد مخدر دارند. همچنين اعضاي خانواده‌هايي كه نسبت به فرزندانشان احساس مسيوليت دارند، به آن‌ها اعتماد داشته و بر فعاليت‌هايشان نظارت مي‌كنند باهم در مورد مسايل مختلف مشورت مي‌كنند و از دوران كودكي آموزش‌هاي مناسب مي‌بينند، نسبت به اعتياد تاب‌آورتر هستند.

Background: Many researches have been done on the addiction process, but few studies have examined the process of resiliency against addiction. This study was aimed to identify the facilitating and inhibiting factors in the young people’s resiliency process by analyzing their living experiences. Methodology: This qualitative study was based on grounded theory with Strauss and Corbin’s approach. The data underwent open, axial and selective coding. The study focused on Darvaze Ghar neighborhood of Tehran. Data were collected through open unstructured interviews and focus group discussion. In total, 21 interviews were conducted with 12 respondents and a focus group discussion was held with 7 participants. Lincoln and Guba (1985) scales were used to ensure the trustworthiness of the study. Results: The obtained codes were classified into 19 categories, including personal characteristics, family support, culture, spirituality, spiritual beliefs, environment, and social interventions. According to their nature, these categories were facilitating or inhibiting the process of resiliency against substance abuse. Conclusion: The youth with more religious beliefs, awareness, self-confidence, optimism and hatred towards drugs are more resilient against substance abuse. Moreover, the families with a higher sense of responsibility trust and monitor their children’s activities, talk to them about different issues and provide them with good trainings from the very childhood; therefore their children will be more resilient against addiction.