ارزيابي سطوح توسعه يافتگي در ابعاد مختلف اجتماعي- رفاهي، زير بنايي و تكنولوژيكي جامعه عشايري استانهاي ايران

Evaluating Development Levels of Nomadic Community of Iranʹʹs Provinces in Different Dimensions, Social- Welfare, Infrastructure and Technology

هدف تحقيق حاضر ارزيابي سطح توسعه يافتگي ابعاد كالبدي – فضايي جامعه عشايري ييلاقي و قشلاقي مناطق مختلف كشور است. روش تحقيق و توصيف رابطه بين متغيرها بر مبناي توصيفي – تحليلي است. جامعه آماري تحقيق نيز جامعه عشايري كل كشور با جمعيت2373660 نفر در قالب 426320 خانوار است. داده‌هاي مورد نياز تحقيق از اسنادي و مركز آمار و آخرين دوره سرشماري 1387جامعه ايلات و عشاير كشور بدست آمده است. در تجزيه تحليل داده‌ها از مدل تاپسيس جهت رتبه‌بندي استانهاي توسعه يافته، نيمه توسعه‌يافته و توسعه‌نيافته، و از مدل برازش رگرسيوني SPSS براي سنجش ميزان اهميت و درجه تاثير گذاري شاخصهاي سازنده تحقيق در سطح توسعه يافتگي استفاده گرديده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه ضريب نابرابري توسعه در منطقه قشلاقي 0.467 و منطقه ييلاقي 0.567 است. ضريب همگني توسعه در درون استانهاي توسعه نيافته دوره قشلاقي(2.01) و براي استانهاي توسعه نيافته دوره ييلاقي 4.4 است. مدل برازش رگرسيوني نشان مي‌دهد كه شاخصهاي بكار رفته در دوره ييلاقي 99.3 درصد و در منطقه قشلاقي 98.2 درصد سطح توسعه يافتگي جامعه عشايري را تبيين مي‌كند. در بين شاخصهاي توسعه دسترسي به انرژي با ضريب 0.693 بيشترين تاثير و در دوره قشلاقي دسترسي به امكانات ارتباطاتي و اطلاعاتي با ضريب تاثير 3.26 بيشترين تاثير را در سطح توسعه داشته است.

The present study aims to evaluate development level of physical-spatial dimension of summer and winter nomadic communities in different regions of the country. The method of Research and description of relationship between variables was descriptive-analytic. The statistical population included 2373660 people in the form of 426,320 families of all of the nomadic communities of the country. The required data were obtained through documents and statistics center and the last census period of countryʹs nomadic communities in 2008. To analyze the data TOPSIS model was used to rank developed, semi-developed and underdeveloped provinces and the SPSS regression model was used to measure the importance and influence of researchʹs effective indices in development level. The findings of the study showed the coefficient of developing inequality was 0.467 in winter and 0.567 in summer. The developing uniformity coefficient was 2.01 in underdeveloped summer provinces and it was 4.4 for undeveloped winter provinces. Regression model showed that the indicators used in explaining development level of nomadic community were 99.3% and 98.2% in summer and winter periods respectively. Among the indicators of development, access to energy with coefficient 0.693 and in winter period access to communication and information facilities with coefficient 3.26 had the highest influence in development level.