مروري بر پژوهش كيفي و نرمافزارهاي تحليل دادههاي كيفي

A Review of Qualitative Research and Current Data Analysis Software

مقدمه: امروزه پژوهشهاي كيفي با توجه به ارايه نتايج تفسيري و معنايي، مقبوليتي عام يافتهاند. امكان پژوهش بر روي مفاهيمي چون تجارب زنده، هيجانات و احساسات، تحركات اجتماعي، تعاملات بين افراد و جوامع، كشف علل ظهور و از بين رفتن پديدههاي اجتماعي، همه و همه انگيزهاي مضاعف و زمينهاي مساعد براي گرايش پژوهشگران به اين گونه پژوهشها به وجود ميآورند. بر اين اساس ابزارهاي لازم جهت انجام چنين تحقيقاتي روز به روز در حال گسترش ميباشند. روش كار: اين مقاله به روش مروري بر متون تهيه شده است. پژوهش كيفي از منظر صاحبنظران به طور كلي مورد بحث قرار گرفته شده است و به زمينه هاي كاربرد رويكرد كيفي در پژوهشهاي رشته كتابداري و اطلاع رساني اشاره شد. همچنين به اصول پژوهشهاي كيفي از منظر كاركردهاي نرم افزاري پرداخته شد، و در پايان چند نمونه پركاربرد از نرم افزارهاي تحليل دادههاي كيفي بطور مفصل معرفي شده اند. يافتهها: با توجه به اينكه پژوهشهاي كيفي اساساً به مطالعه افراد و پديده ها در محيط طبيعي خود آن ها ميپردازد و تعامل با عوامل مورد بررسي، با توجه به خصوصيات خودشان صورت ميپذيرد، و ارايه نتايج به صورت تفسيري است، همچنين اصول و قواعد از پيش تعيين شده و استانداردي براي روش شناسي و تحليل دادهها(مانند پژوهشهاي كم?ي)، وجود ندارد، باعث ايجاد نگراني از غير قابل اطمينان بودن نتايج و ورود قضاوتهاي شخصي محقق به جريان تحقيق ميشود. لذا بهره- گيري از ابزارهاي استاندارد تحليل دادهها(نرم افزارهاي تحليل دادههاي كيفي) جهت اطمينان از صحت نتايج- همانند تحقيقات كم?ي- لازم و ضروري است. بحث: نرم افزارهاي تحليل دادههاي كيفي به استانداردسازي پژوهشهاي كيفي ميپردازند. اين نرم افزارها گرچه اصول و قواعدي خاص، براي تحليل داده ها ارايه نميدهند، ولي با نظارت بر مسير انجام پژوهش(جمعآوري دادهها، سازماندهي دادهها، ارايه گزارشها و...) به وضعيت گاه آشفته آن سر و سامان ميبخشند. كليد واژهها: پژوهش كيفي، تحليل دادهها، نرم افزارهاي آماري، روشهاي تحقي

Introduction: Currently, qualitative research, because of its explanatory and semantic findings, has become popular. There is a growing literature on qualitative research motivating researchers on topics like: live experiences, excitements and feelings, social motions, interactions between men and societies, causes, emergence and degeneration of phenomena to investigate. Thus, the required tools for this kind of research are extending in number every day. This study was conducted on qualitative research and its data analysis software by a literature review. Methods: Principles of qualitative research were explained by experts’ ideas and qualitative research approach in functional areas including librarianship and information sciences. Principles of qualitative research were also explained concerning software applications. Finally, some of the most applicable software for qualitative data analysis was introduced in details. Results: Qualitative research follows men and phenomena in their natural environment, and its findings are explanatory in nature. Moreover, there is no standard research method, or any definite method of analysis. Discussion: The findings suggest that it is necessary to use standard tools for data processing in qualitative research as there is the likelihood that the results be invalid and blended with personal judgments. Although the software does not deliver standard methods for data analysis, it may control different stages of research including information collection, data classification and report generation which would eventually improve the status quo. Keywords: Qualitative Research, Data Analysis, Statistical Soft Ware, Research Methods