مطالعه مرفولوژيك و مرفومتريك لوله گوارش و غدد ضميمه كپور معمولي (Cyprinus carpio)

Morphologic and morphometric study of digestive tract and accessory glands of Cyprinus carpio

از نظر اقتصادی پرورش كپورماهیان دارای ارزش شیلاتی قابل توجهی می باشد. در بین این ماهیان، كپور معمولی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینكه تاكنون مطالعه جامعی در رابطه با كالبدشناسی لوله گوارش و غدد ضمیمه كپور معمولی صورت نگرفته است، مطالعه مرفولوژیك و مرفومتریك این ساختار ضروری به نظر می رسد. جهت انجام این مطالعه تعداد 30 عدد ماهی كپور معمولی ماده با وزن متوسط سه و نیم كیلوگرم از یك مركز پرورش خصوصی تهیه و پس از مطالعه توپوگرافیك لوله گوارش، كبد و پانكراس و مطالعه مرفومتریك لوله گوارش، نمونه های مورد نظر جداسازی شده و جهت فیكساسیون در فرمالین 10 درصد قرار گرفتند. در ابتدا به صورت ماكروسكوپیك توسط لوپ به مطالعه دقیق لوله گوارش و بررسی مجاورات آن پرداخته شد. جهت بررسی تغییرات قطر دهانه و ضخامت دیواره بخش های مختلف لوله گوارش از كولیس دیجیتال استفاده گردید. اعداد به دست آمده به كمك برنامه SPSS16 با آزمون Pair sample T مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مطالعه توپوگرافیك تفاوت های مهمی در این گونه با سایر گونه ها دیده شد. یك تنگ شدگی اسفنگترمانند بین انتهای مری و ابتدای روده مشاهده شد. ساختار سطح داخلی در روده شبكه ای شكل بود كه در كلوآك به صورت نامنظم در می آمد. نتایج آماری كاهش معنی دار قطر لوله گوارش از مری تا انتها را نشان داد (05/0 > p). با نتایج به دست آمده روده را همانند سایر كپورماهیان، می‌توان به دو بخش تقسیم كرد. در این مطالعه مشخص شد كه كبد دارای دو لوب اصلی چپ و راست است كه با پانكراس همراه هستند. با توجه به این كه تغییر نوع خوراك مصرفی می تواند موجب تغییراتی در ساختار دستگاه گوارش ماهیان و در مواردی نیز موجب تغییر در اندازه آن شود، لذا نتایج حاصل از این بررسی به عنوان مطالعات پایه ای قابل ارائه می باشد.

Aquaculture of the carps is important economically and common carps play an important role in this field. Since no thorough studies have been undertaken regarding the digestive tract and accessory glands of common carps, studying the morphologic and morphometric aspects of these structures is of great value. For this purpose, 30 female common carps with the average weight of 3.5 kilograms were bought from a private fish culture center and after the topographic study of the digestive tract, liver, pancreas and morphometric study of the digestive tract, the needed samples were taken and put in 10% formalin solution. The next step was precise macroscopic evaluation of the digestive tract with loop. For the purpose of measuring the diameters of lumens and thickness of digestive tract’s wall, a digital caliper was used. The results were analyzed with SPSS 16 software using Pair sample T. The topographic studies showed significant differences between carps and other species. A sphincter like narrowing between the esophagus and the intestine was observed. The inner surface of the intestine was network like which was irregular in cloaca. The results showed that the diameter of the digestive tract changes significantly from the esophagus to the end (p<0.05). As in other species of carps, the intestines can be generally divided into two parts. The study also indicated that the liver consists of two main lobes of right and left that are associated with pancreas. Change in the diet can lead to structural change or sometimes length change in the fish digestive tract. The results of this study therefore, can be used as the basic anatomical knowledge in this species.