ارتباط شاخص هاي اجتماعي - اقتصادي با بيماري سل با استفاده از مدل هاي رگرسيوني دوجمله اي منفي و پواسون

زمينه و هدف : بيماري سل بزرگ ترين علت مرگ ناشي از بيماري هاي عفوني تك عاملي است. از دلايل اصلي افزايش بار جهاني سل، فقر و اختلاف شديد طبقاتي جوامع مختلف است. اين مطالعه به منظور تعيين ارتباط شاخص هاي اجتماعي - اقتصادي با بيماري سل با استفاده از مدل هاي رگرسيوني دوجمله اي منفي و پواسون انجام شد. روش بررسي : اين مطالعه توصيفي – تحليلي روي پرونده 11320 مسلول سال 1389 از شهرهاي مختلف انجام شد. داده ها از اداره كنترل بيماري هاي سل و جذام معاونت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و شاخص هاي اجتماعي – اقتصادي از مركز آمار ايران دريافت شد. شاخص هاي اجتماعي – اقتصادي شامل ميزان بيكاري، ميزان بيسوادي، تراكم خانوار در هر واحد مسكوني، متوسط درآمد، تعداد پزشكان به تعداد نقاط جمعيتي، ميزان مهاجرت و ضريب شهرنشيني بود. برازش مدل ها با استفاده از معيار اطلاع آكائيك و بيزي مقايسه شد. يافته ها : با توجه به مدل رگرسيوني پواسون بين شاخص هاي اجتماعي - اقتصادي و ميزان ابتلا به سل ارتباط آماري معني داري يافت شد (P<0.05). با توجه به مدل رگرسيوني دوجمله اي منفي بين ميزان بيكاري، ميزان بيسوادي، ميزان مهاجرت و ضريب شهرنشيني با ابتلا به بيماري سل ارتباط آماري معني دار بود (P<0.05) و براي تعداد پزشكان به تعداد نقاط جمعيتي و تراكم خانوار به واحد مسكوني و متوسط درآمد سالانه خانوار و ابتلا به بيماري سل ارتباط آماري معني داري به دست نيامد. به دليل وجود بيش پراكنش در مدل رگرسيوني پواسون، مدل رگرسيوني دو جمله اي منفي مناسب تر ارزيابي شد. نتيجه گيري : شاخص هاي اجتماعي – اقتصادي با موارد ابتلا به بيماري سل مرتبط است. همچنين استفاده از مدل رگرسيوني دوجمله اي منفي براي داده هاي شمارشي در مقايسه با مدل رگرسيوني پواسون (داراي بيش پراكنش) ارجحيت داشت.