تاثير آموزش مديريت شناختي رفتاري استرس بر كاهش استرس تحصيلي ناشي از انتظارات شخصي و انتظارات والدين در دانش‌آموزان

The effect of cognitive-behavioral stress management on decreasing academic expectation stress of parents: A case of first grade high school students

پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي مديريت استرس به شيوه ي شناختي-رفتاري بر كاهش استرس تحصيلي ناشي از انتظارات خود و والدين در دانش‌آموزان دختر سال اول دبيرستان كه تحت تاثير استرس تحصيلي قرار داشتند، طراحي شده است. با استفاده از يك غربالگري اوليه، 250 دانش‌آموز سال اول دبيرستان از طريق پرسشنامه ي استرس انتظارات تحصيلي ارزيابي شدند. از اين تعداد، 85 دانش‌آموز براساس اكتساب نمرات 1 انحراف معيار بالاتر از ميانگين داراي استرس انتظارات تحصيلي بالا در نظر گرفته شدند كه از بين آنها تعداد 54 نفر به صورت تصادفي ساده انتخاب و در دو گروه كنترل و آزمايش قرار گرفتند. با استفاده از يك طرح آزمايشي پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل، گروه آزمايش طي 10 جلسه تحت شيوه‌هاي آموزش مديريت استرس به شيوه شناختي-رفتاري قرار گرفت، در حالي كه در اين مدت گروه كنترل هيچ مداخله اي را دريافت نكردند. هر دو گروه در پيش آزمون و پس آزمون با استفاده از مقياس استرس تحصيلي ناشي از انتظارات خود و والدين مورد ارزيابي قرار گرفتند و نتايج با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيري تحليل شد. يافته ها نشان داد كه بين دو گروه در پيش آزمون تفاوت معنا‌دار وجود نداشت، اما آموزش مديريت استرس به شيوه ي شناختي-رفتاري در گروه آزمايش، نمرات استرس انتظارات تحصيلي را بطور معني‌داري كاهش داد. بنابراين برنامه آموزش مديريت استرس به شيوه ي شناختي-رفتاري مي تواند جز برنامه هاي مداخلاتي در سطوح گروه هاي هدف و جمعيت عمومي مراكز مشاوره ي مدارس در نظر گرفته شود و از طريق كاهش استرس تحصيلي دانش‌آموزان به افزايش بهره وري محيط آموزشي كمك كند.

The aim of the present study was to investigate the effect of cognitive-behavioral stress management on decreasing academic expectation stress in first grade high school students who suffered academic stress. Eighty five students were screened based on acquiring scores higher than mean (one standard deviation higher than the mean) from among 250 first grade high school girls who were found to be suffering from academic stress. Fifty four students were selected by simple random sampling and were assigned to the intervention and control groups. With a pre-test and post-test control group design, the participants in the experimental group undergone 10 sessions of cognitive-behavioral stress management training. Then, both groups were evaluated using Academic Expectations Stress Inventory (AESI) in pre-test and post-test. The data were analyzed by MANCOVA. The results showed that there were not significant differences between two the groups in pretest, but cognitive-behavioral stress management training significantly decreased the academic expectation stress scores in experimental group. The cognitive behavioral stress management training could be considered as an intervention program in target groups and general population in university counseling centers. By reducing academic stress of high school students, it can increase educational productivity of schools.