پديد آورندگان :
فاضلي كاخكي، سيد فاضل نويسنده دانش آموخته دكتراي فيزيولوژي گياهان زراعي و مدرس مركز آموزش جهاد كشاورزي خراسان رضوي Fazeli kakhki, S.F , نظامي، احمد نويسنده , , پارسا، مهدي نويسنده , , كافي، محمد نويسنده دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد ,
كليدواژه :
germination energy , Germination uniformity , انرژي جوانه زني , يكنواختي جوانه زني , seedling vigor index , T50 , شاخص بنيه گياهچه
چكيده فارسي :
جوانه زني و رشد گياهچه براي استقرار گياهان تحت شرايط شور اهميت دارد. از اين رو انتخاب گياهاني كه جوانه زني سريع و يكنواختي در شرايط شور دارند مي تواند به استقرار اوليه و رشد گياهچه كمك نمايد. به منظور ارزيابي واكنش اكوتيپ هاي كنجد به تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار در شرايط آزمايشگاه اجرا شد. فاكتور اول شامل پنج اكوتيپ كنجد (MSC3،MSC6،MSC7،MSC12 و MSC14) و فاكتور دوم شامل 11 سطح شوري آب (1، 3، 6، 9، 4/11، 5/14، 4/16، 6/19، 1/21، 1/23 و 1/25 دسي زيمنس بر متر) بود، كه از آب چاه هاي موجود در منطقه با هدايت الكتريكي 2/5، 10 و 23 دسي زيمنس تهيه و سپس تيمار هاي مورد نياز از طريق رقيق يا غليظ سازي آماده شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري جوانه زني كاهش يافت به طوري كه در شوري 1/23 دسي زيمنس بر متر جوانه زني بسيار جزيي بود و در شوري 1/25 هيچگونه جوانه زني مشاهده نشد. شوري اثر معني داري بر مولفه هاي جوانه زني درصد نهايي (تجمعي) جوانه زني (FGP)، سرعت جوانه زني (GR)، يكنواختي جوانه زني (GU)، زمان رسيدن به 50 درصد جوانه زني (T50)، انرژي جوانه زني (GE)، شاخص بنيه گياهچه (SVI) ، طول ساقه چه و نسبت وزن خشك ريشه چه به ساقه چه (R/S) داشت، با وجود اين با افزايش سطوح شوري اين مولفه ها به طور يكسان تحت تاثير قرار نگرفتند. در شوري 3 دسي زيمنس بر متر شاخص هاي مربوط به رشد گياهچه نسبت به شاهد و ساير تيمار ها بيشتر بود و شاخص هاي FGP، GU، GE و SVI به ترتيب به ميزان 8، 5، 10 و 66 درصد بيشتر از شاهد بودند. بالاترين همبستگي FGP با شاخص GE (**98/0 = r) و سپس با شاخص GR (**83/0 = r) مشاهده شد كه نشان دهنده اين است كه بذور اكوتيپ هاي با انرژي جوانه زني بالاتر منجر به افزايش درصد جوانه زني نهايي در انها مي شود.در شرايط شوري زياد ( dS/m1/23) اكوتيپ MSC6 بيشترين مقدار FGP، GR و GE و اكوتيپ MSC12 كمترين مقدار را داشت در مولفه هاي رشد گياهچه نيز دو اكوتيپ MSC6 و MSC7 نسبت به ساير اكوتيپ ها شاخص SVI بيشتري داشت. به نظر مي رسد اكوتيپ MSC6 در شرايط اين آزمايش از دامنه تحمل بيشتري برخوردار بود.
چكيده لاتين :
Germination and seedling growth is important for plants establishment under saline conditions. So choosing the plants that have rapid and uniform germination under saline conditions, may help initial establishment and seedling growth. In order to assess the response of sesame ecotypes to salinity, a factorial experiment based on completely randomized design was conducted with three replications under laboratory conditions. The first factor was five sesame ecotypes (MSC3, MSC6, MSC7, MSC12 and MSC14) and the second factor consisted of 11 salinity levels (1, 3, 6, 9, 11.4, 14.5, 16.4, 19.6, 21.1, 23.1, and 25.1 dS.m-1) that was provided from water wells in the region with electrical conductivities of 2.5, 10 and 23 dS.m-1 and then treatments were achieved by diluting or concentrating these saline solutions. The results showed that germination was decreased by increasing salinity, so that there was very low germination in the salinity level of 23.1 dS.m-1 and no germination was observed in the salinity of 25.1 dS.m-1. Salinity had significant effects on components of final germination percentage (FGP), germination rate (GR), germination uniformity (GU), time to reach 50% germination (T50), germination energy (GE ), seedling vigor index (SVI), length of shoot and root to shoot dry weight ratio (R / S). With increasing salinity levels, however, these components were not equally affected. In salinity of 3 dS.m-1, the indices related to seedling growth was higher than the control and other treatments, and FGP, GU, GE and SVI indices were 8, 5, 10 and 66% higher than the control treatment, respectively. The highest correlation of FGP was observed with GE (0.98**) and GR (0.83**), which indicates that sesame ecotypes seeds with high germination energy will have increased amount of FGP. In high salinity conditions (23.1 dS.m-1), the maximum and minimum amount of FGP, GR and GE were observed in MSC6 and MSC12 ecotypes, respectively. MSC6 and MSC7 compared with other ecotypes had a higher SVI index. It seems that MSC6 ecotype had a greater tolerance range than other ecotypes under conditions of this experiment.
