بررسي اثر كاربرد براسينوليد در تحمل به خشكي لوبيا چشم بلبلي

Investigation the effect of brassinolide application on drought tolerance of cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.)

براسينو استروييدها مواد طبيعي هستند كه علاوه بر تنظيم رشد و نمو گياهان، تحمل گياهان زراعي به تنش هاي غيرزيستي را بهبود مي بخشند. در اين تحقيق، نقش كاربرد خارجي براسينوليد در كاهش اثر نامطلوب تنش خشكي در لوبيا چشم بلبلي بررسي گرديد. اين آزمايش به‌صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1392 در منطقه شهر ري اجرا شد. عامل اصلي شامل دو سطح آبياري (آبياري پس از 60 و 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A به‌ترتيب به‌عنوان شرايط عدم تنش و تنش خشكي) و عامل فرعي نيز شامل پنج سطح كاربرد براسينوليد (عدم كاربرد، خيساندن بذور در براسينوليد با غلظت دو ميكرومولار، خيساندن بذور در براسينوليد با غلظت چهار ميكرومولار، برگ پاشي براسينوليد با غلظت دو ميكرومولار و برگ پاشي براسينوليد با غلظت چهار ميكرومولار) بود. نتايج نشان داد كه تنش خشكي به‌طور معني داري محتوي آب نسبي، هدايت روزنه اي، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته و عملكرد دانه را كاهش ولي درصد پروتيين دانه را افزايش داد. با اين وجود، كاربرد براسينوليد به‌ويژه برگ پاشي آن با غلظت دو ميكرومولار، محتوي آب نسبي، شاخص سطح برگ، درصد پروتيين دانه، ارتفاع بوته و عملكرد دانه را در هر دو شرايط عدم تنش و وجود تنش افزايش داد. ضمن اين كه هدايت روزنه اي را در شرايط عدم تنش افزايش و در شرايط وجود تنش كاهش داد كه البته اين تغييرات معني دار نبود. بر اساس نتايج اين تحقيق، كاربرد براسينوليد از طريق بهبود محتوي آب نسبي، شاخص سطح برگ، ساخت پروتيين و تغيير در هدايت روزنه اي موجب بهبود رشد، ارتفاع بوته و عملكرد دانه لوبيا چشم بلبلي تحت شرايط عدم تنش و وجود تنش گرديد. بنابراين مي توان از برگ پاشي براسينوليد به‌عنوان روشي جهت بهبود تحمل به تنش خشكي در لوبيا چشم بلبلي استفاده نمود.

Brassino steroids are natural substances that in addition to regulating development and growth of plants, improve crops tolerance to abiotic tensions. In this research, role of external application of brassinolide in reducing the adverse effect of drought tension in cowpea was investigated. This experiment was carried out as split plots on the basis of randomized complete blocks design with three replications in Shahr-e-Rey region during 2013. The main factor were comprised of two irrigation levels (irrigation after 60 and 120 millimeter evaporation from class A evaporation pan as non tension and drought tension conditions, respectively) and the sub factor was comprised of five brassinolide application levels (non application, seeds soaking in brassinolide with two micro molar concentration, seeds soaking in brassinolide with four micro molar concentration, brassinolide leaf foliar application with two micro molar concentration and brassinolide leaf foliar application with four micro molar concentration). The results showed that drought tension significantly decreased relative water content, stomata conductance, leaf area index, plant height and grain yield but increased grain protein percentage. Nonetheless, brassinolide application especially its leaf foliar application with two micro molar concentration, increased relative water content, leaf area index, seed protein percentage, plant height and grain yield under both non tension and existence of tension conditions. Moreover, it increased stomata conductance under non tension conditions and decreased under existence of tension conditions but these changes were not significant. At the basis of the results of this research, brassinolide application via improvement relative water content, leaf area index, protein synthesis and changing stomata conductance caused improving growth, plant height and grain yield of cowpea under non tension and existence of tension conditions. Therefore, leaf foliar application of brassinolide can be used as a method in order to improving drought tension tolerance of cowpea.