عوامل تاثيرگذار بر مقاومت فروروي در سه كاربري باير، زراعي و نيشكر در برخي از خاك‏هاي خوزستان

Important Characteristics Influencing the Cone Penetration Resistance in Virgin, Cultivated, and Sugarcane Land Uses in Some Khozestan Soils

هدف از اين پژوهش، تعيين و مقايسه پارامترهاي تاثيرگذار بر مقاومت فروروي (PR) در سه كاربري باير، زراعي و نيشكر دراراضي كشت و صنعت هفت‏تپه در استان خوزستان مي‏باشد. بدين منظور، تعداد 80 نمونه خاك از هر كاربري در دو عمق 40-0 و 80-40 سانتي‏متري براي ايجاد معادلات رگرسيوني برآورد كننده PR جمع‏آوري گرديد. به علاوه، امكان استفاده از شيب منحني نگهداري رطوبت در نقطه عطف (شاخص S) در استخراج توابع رگرسيوني نيز بررسي شد. براي حذف اثرات محتوي رطوبتي بر PR، مقاومت فروروي در مكش 33 كيلوپاسكال اندازه‏گيري شد. نتايج نشان داد كه پارامترهاي تاثيرگذار بر PR در اراضي باير متفاوت ‏تر از اراضي زراعي و نيشكر مي‏باشند. با كاهش ماده آلي و ميانگين وزني قطر خاكدانه‏ها در اراضي زراعي و نيشكر، مقادير PR به صورت لگاريتمي افزايش يافت. احياي زمين‏هاي باير با از بين بردن محدوديت شوري و سديمي آن‏ها و افزايش مقدار ماده آلي سبب افزايش شاخص S شد. هم چنين نتايج نشان داد كه در مقادير خيلي پايين شاخص S، مقاومت فروروي وابسته به نيروهاي تراكمي خواهد بود و با كاهش بيش‏تر ماده آلي و ميانگين وزني قطر خاكدانه‏ها و يا افزايش SAR، تغيير اندكي در مقاومت فروروي به وجود خواهد آمد.

The objectives of this study were to determine and compare the factors that influence cone penetration resistance (PR) under three land use types: virgin, under field crops, and sugarcane cultivated lands of Haft-Tapeh Agro-Industry, in Khozestan province. Accordingly, 80 soil samples from 0-40 and 40-80 cm were collected from each land use to establish regression equations predicting PR. Further, the possibility of using the slope of water retention curve at its inflection point (S index) to derive regression equations was investigated. In order to eliminate the effects of moisture content on the PR, measurements were made at matric tension of 33 kPa. The results showed that variations of the factors affecting PR in virgin lands were more than those of sugarcane and arable ones. In sugarcane and arable lands, PR values increased logarithmically with decrease in organic matter and mean weight diameter. Besides, S index was increased by reclamation of the virgin lands due to lowering of salinity and sodium-induced restrictions and improvement in organic matter content. Also, the results showed that at very low values of S index, PR depended on the compression forces and little change would occur with more reduction in organic matter content and mean weight diameter.