جهاني‌شدن آموزش عالي در هزاره سوم: مولفه‌ها و ابعاد

جهاني‌شدن يكي از مهم‌ترين مقولات بشري در دهه‌هاي پاياني قرن بيستم و دهه آغازين هزاره سوم است كه زندگي بشر را در عرصه‌هاي مختلف تحت تاثير قرار داده و در اين ميان نقش آموزش عالي انكارناپذير است. امروزه بدون شك مي‌توان گفت جهاني‌شدن مسير آموزش عالي را در بيشتر كشورهاي جهان متحول كرده است؛ اما اينكه اين تحول به چه صورتي بوده و چه الزاماتي براي دانشگاه‌ها، دولت‌ها و جوامع ايجاد كرده است، موضوعي است كه درباره آن اختلاف نظر وجود دارد. پرسش اساسي پژوهش حاضر اين است كه ابعاد، مولفه‌ها و نمودهاي جهاني‌شدن در عرصه آموزش عالي چه بوده است و فرايند جهاني‌شدن چه تاثيري بر آموزش عالي ايران خواهد گذاشت؟ براي پاسخ به پرسش اصلي اين فرضيه مي‌توان گفت كه «ابعاد سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي جهاني‌شدن در عرصه آموزش عالي باعث تقويت خصوصي‌سازي و تجاري شدن آموزش عالي، كاهش نقش دولت، و افزايش واهمگرايي فرهنگي شده است»؛ اما واقعيت انكارناپذير اين است كه ديدگاه واحدي در اين خصوص وجود ندارد و هر مكتب و نظريه سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بر اساس ديدگاه‌هاي خود راهي نشان مي‌دهد. نظام آموزش عالي ايران نيز از اين قاعده مستثنا نيست