رابطه تفكر انتقادي با سواد اطلاعاتي در دانشجويان علوم پزشكي

Relationship between Critical Thinking and Information Literacy of Medical Sciences Students

اهداف: سواد اطلاعاتی از اساسی‌ترين نيازهای زندگی در جامعه اطلاعاتی است . از سوی ديگر، يكی از عواملی كه افراد را در دسترسی به اطلاعات كمك می‌كند، مهارت تفكر انتقادی است كه گسترش آن يكی از مهم‌ترين اهداف آموزش پزشكی در عصر فناوری به‌شمار می‌آيد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تفكر انتقادی با سواد اطلاعاتی در بين دانشجويان رشته‌های پزشكی بود. روش‌ها: در اين پژوهش توصيفی- همبستگی، 150 نفر از دانشجويان كه در سال تحصيلی 92-1391 در دانشگاه علوم‌پزشكی شيراز مشغول به تحصيل بودند به‌روش نمونه‌گيری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه تفكر انتقادی كاليفرنيا "فرم ب" و پرسش‌نامه محقق‌ساخته سواد اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفت. پايايی پرسش‌نامه تفكر انتقادی با روش كودر- ريچاردسون 69/0 و پايايی پرسش‌نامه سواد اطلاعاتی با روش آلفای كرونباخ 79/0 تعيين شد. برای بررسی روايی هر دو پرسش‌نامه نيز از روايی صوری با نظر متخصصان استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده به‌كمك نرم‌افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون همبستگی پيرسون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: بين ميانگين نمرات تفكر انتقادی و سواد اطلاعاتی رابطه معنی‌دار وجود داشت. همچنين رابطه زيرمولفه‌های ارزش‌يابی، استنباط، تحليل، استدلال قياسی و استدلال استقرايی با سواد اطلاعاتی مستقيم و معنی‌دار بود. نتيجه‌گيری: بين مهارت تفكر انتقادی و زيرمولفه‌های آن با سواد اطلاعاتی رابطه مستقيم وجود دارد. بنابراين ارتقای مهارت سواد اطلاعاتی در دانشجويان رشته‌های علوم پزشكی به فرآيند تفكر انتقادی وابسته است.

Aims: Information literacy is one of the most basic needs of life in the information society. On the other hand, one of the factors that helps people to access the information is critical thinking skill that its development is considered as the one of the most important goals of medical education in the technology era. Current study aimed to investigate the relationship between critical thinking and information literacy among medical students. Methods: In this descriptive-analytic study, 150 students who were studying in 2012-13 in Shiraz University of Medical Sciences were selected by random cluster sampling. For data collection, the California critical thinking questionnaire "B Form" and the information literacy researcher-made questionnaire were used. Reliability of critical thinking questionnaire was assessed 0.69 using Kuder-Richardson and reliability of information literacy questionnaire was assessed 0.79 using Cronbachʹs alpha. To assess the validity of both questionnaires face validity was used using expert consensus. Obtained data were analyzed using SPSS 19 software by Pearson correlation test. Findings: There was a significant correlation between critical thinking and information literacy Scores. Also there was a direct and significant correlation between the sub-components of the evaluation, inference, analysis, deductive and inductive reasoning with information literacy. Conclusion: There is a direct relation between critical thinking skill and its sub-components with information literacy. Therefore, promotion of information literacy skill in medical sciences students depends on the process of critical thinking.