بررسي غلظت عناصر سرب، كادميوم، كروم و نيكل در انواع كلم عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان

Analysis of Pb, Cd, Cr and Ni concentrations in types of cabbage marketed in Hamedan City

امروزه تجمع فلزات سنگين در سبزي‌ها به دليل آبياري با فاضلاب و تيمار با لجن فاضلاب به يك نگراني فزآينده در زمينه امنيت غذايي و سلامتي مصرف‌كنندگان تبديل شده است. لذا در اين پژوهش به بررسي غلظت تجمع يافته عناصر سرب، كادميوم، كروم و نيكل در گونه‌هاي كلم پيچ، كلم قرمز و كلم بروكلي عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1392 اقدام گرديد. بدين منظور پس از تهيه 30 نمونه از هر نوع كلم و هضم اسيدي نمونه‌ها مطابق روش استاندارد، نسبت به قرايت غلظت تجمع يافته عناصر با استفاده از دستگاه نشر اتمي اقدام شد. همچنين براي پردازش آماري نتايج از آزمون آناليز واريانس استفاده شد. نتايج نشان داد ميانگين غلظت تجمع يافته عناصر سرب، كادميوم، كروم و نيكل در نمونه‌هاي كلم پيچ به ترتيب برابر با 43/3±53/15، 35/5±33/59، 61/1±22/2 و 83/2±97/14 ميلي‌گرم بر كيلوگرم؛ ميانگين غلظت اين عناصر در كلم قرمز به ترتيب برابر با 89/5±03/23، 21/4±53/37، 24/3±33/13 و 04/3±03/15 ميلي‌گرم بر كيلوگرم و ميانگين غلظت عناصر در كلم بروكلي به ترتيب برابر با 63/3±00/8، 86/5±90/45، 39/3±20/8 و 08/3±93/16 ميلي‌گرم بر كيلوگرم مي‌باشد. مقايسه ميانگين غلظت عناصر با رهنمود WHO/FAO نيز بيانگر آن است كه ميانگين غلظت عناصر سرب و كادميوم در تمام نمونه‌هاي كلم و ميانگين غلظت عنصر كروم در نمونه‌هاي كلم قرمز و بروكلي بيش از حد استاندارد مي‌باشد. لذا اين گونه‌ها فاقد شرايط مصرف توسط شهروندان بوده و بايد نسبت به مديريت شرايط كشت آنها تدابير لازم اتخاذ گردد.

Today, due to the accumulation of heavy metals in vegetables irrigated with wastewater and treated with sewage sludge has become increasing concern in the field of food safety and health of consumers. Therefore this study was conducted for analysis of Pb, Cd, Cr and Ni concentrations of 3 types of cabbage marketed in Hamedan City during 2013. For this purpose after buying 30 samples of each species of cabbage and then acid digestion of the samples according to standard methods, elements (Pb, Cd, Cr and Ni) were determined using ICP-OES (Varian, 710-ES, Australia). All statistical analyses were performed using the SPSS statistical package. The results showed that mean concentrations of Pb, Cd, Cr and Ni in Cabbage samples were 15.53±3.43, 59.33±5.35, 2.22±1.61 and 14.97±2.83 mg/kg, respectively; mean concentrations of these elements in red cabbage samples were 23.03±5.89, 37.53±4.21, 13.33±3.24 and 15.03±3.04 mg/kg, respectively; and mean concentrations of elements in broccoli samples were 8.00±3.63, 45.90±5.86, 8.20±3.39 and 16.93±3.08 mg/kg, respectively. Also comparison of the mean concentrations of evaluated metals in specimens with FAO/WHO permissible limits showed that significant difference (p < 0.05), so that the mean concentrations of Pb and Cd in all evaluated samples and the mean concentrations of Cr in red cabbage and broccoli samples are significantly higher than permissible limits. Therefore these species is not suitable for consume by human and manage the culture conditions is recommended.