ويژگي‌هاي ژيوشيميايي و منشا منيزيت‌ها در منطقه‌ مزار سيدعلي، شرق ايران

Geochemical characteristics and origin of Mazarseidali magnesites, East of Iran

كانسار منيزيت منطقه مزار سيدعلي در فاصله 105 كيلومتري جنوب بيرجند در حوضه فليش شرق‌ايران و در مجموعه افيوليتي «نه» واقع شده است. ميزبان اين كانسار سنگ هاي اولترامافيك به سن كرتاسه بالايي هستند كه اغلب سرپانتينتي شده اند. نتايج تجزيه شيميايي نشان مي دهد كه منيزيت مزار سيدعلي از MgO غني و از SiO2 وCaO فقير بوده و بنابراين براي استفاده در صنايع نسوز و ديرگداز مناسب مي باشد. به‌منظور بررسي منشا منيزيت هاي مزار سيدعلي، نسبت‌هاي ايزوتوپي كربن و اكسيژن براي تعداد 8 نمونه منيزيت اندازه‌گيري شد كه نتايج نشان مي دهند، مقادير 13CVPDB ? بين 60/8- تا 25/6- در هزار و 18OVSMOW? بين 09/29+ تا 84/30+ در هزار متغير مي باشند. با توجه به مقادير منفي13C ? و مقايسه آن با كانسارهاي مشابه مشخص مي شود كه منشا كربنات موجود در منيزيت هاي مورد مطالعه از كربن آلي مي‌باشد كه تحت تاثير كربنات جوي واقع شده است. از طرفي دگرساني شيميايي و سرپانتينيتي شدن سنگ هاي اولترامافيك منطقه و تبديل آن ها به سرپانتينيت باعث جدايش منيزيم گرديده كه پس از واكنش با محلول هاي حاوي كربنات، منيزيت ته‌نشين شده است.

Magnesite deposit in Mazarseidali region is located 105 km South of Birjand in flysch basin in East Iran and within the Neh ophiolitic complex. The host rock for this deposit is serpentinized Upper Cretaceous ultramafic rocks. The results of geochemical analyses show that Mazarseidali magnesite is enriched in MgO and depleted in CaO and SiO2, and thus it can be used in refactory mineral industry. In order to evaluate the origin of Mazarseidali magnesite, oxygen and carbon isotope ratios for 8 samples were measured and the results show that ?13CVPDB and ?18OVSMOW values vary between -6.25 to -8.60 and +29.09 to +30.84 per mill, respectively. Considering the negative values for ?13C and comparing these with the values for similar deposits, it is determined that the source of carbonate (CO2) for the studied magnesites was from an organic carbon that was influenced by atmospheric carbonate. In addition, chemical alteration and serpentization of ultramafic rocks in the region and their transformation to serpentinite resulted in the release of Mg, that following the reaction with carbonates, led to the precipitation of magnesite.