روان شناسي رشد اخلاقي ارزشي و ديني در نوجواني و جواني

The Psychology of Moral, Attitudinal and Religious Development in Adolescence

چگونگي رشد اخلاقي، ارزشي و ديني در نوجوانان و جوانان از موضوعات مهم روان شناسي رشد است كه روان شناسان بزرگ درباره آن به تحقيق و نظريه پردازي پرداخته اند. اين تحقيق تلاشي ديگر در اين راستا است كه مي كوشد تا چگونگي رشد و پرورش اخلاقي و ديني نوجوانان و جوانان را هم بر پايه دانش روان شناسي رشد و هم با تكيه بر يافته هاي دانش روان شناسي تربيتي، تبيين نمايد. سعي بر اين است كه با نگرشي نو چگونگي رشد اخلاقي و ارزشي نوجوانان و جوانان را بررسي و نظريه تازه اي را درباب مراحل شكل گيري و رشد ديني ارايه دهد. كيفيت تعامل اجتماعي با ديگران و پيامهاي اخلاقي كه دراين ارتباطها به نوجوانان و جوانان داده مي شود بسيار قويتر از آموزشهاي مستقيم اخلاقي است كه معلم يااستاد در كلاس درس ارايه مي كند. براي آنكه معلمان و والدين سهم مثبتي در رشد اخلاقي و ديني نوجوانان و جوانان داشته باشند بايد روابط محترمانه اي رابا آنان ايجاد كنند. نوجوانان و جوانان نياز به راهنمايي دارند و اين راهنمايي بايد در جريان يك ارتباط متقابل محترمانه به آنان ارايه شود، چراكه رشد اخلاقي و ديني نه فقط ناشي از تواناييهاي فكري بلكه همچنين حاصل چگونگي روابط با والدين و مربيان و معلمان و همسالان و نوع ارزشهاي اجتماعي - فرهنگي و عواطفي است كه در اين ارتباطها با نوجوانان و جوانان مبادله مي شود. تركيب پوياي ويژگيهاي انگيزشي، شناختي، عاطفي، اجتماعي و فرهنگي باعث مي شود وي پذيراي رفتار اخلاقي باشد، يعني هم به ارزشهاي اخلاقي اولويت بدهد و هم به خداوند و جاودانگي خير و فضيلت و ارزش انساني خود و ديگران ايمان داشته باشد. لازم به يادآوري است، به دليل حجم زياد مقاله، بخش نخست آن در اين شماره و بخش دوم آن در شماره بعدي ويژه روان شناسي از نظر خوانندگان عزيز خواهد گذشت.

Moral, attitudinal and religious development in adolescence is considered as one of the most significant subjects in developmental psychology which has been subject to many investigations and speculations. This research is another attempt which sets out to explain the moal and religious development in adolescence, basing its arguments on the findings of developmental psychology as well as those of educational psychology. Taking a new approach to the study of moral and attitudinal development in adolescence, the article seeks to advance a new theory on the formation stages and religious development. The ways adolescents interact with others in a society and the moral messages received in this process play a more significant role than the direct moral education offered to the adolescents in schools and universities by teachers or professors. In order to have a positive part in moral and religious development, parents and instructors have to establish a respectful relationships with young people. As a matter of fact, growing children and adolescents are in great need of guidance and this cannot be attained but through a mutual respectful relationships with young people, for moral and religious development have roots not only in the mental (intellectual) abilities but in the ways parents, instructors and people of the same age interact with them, along with various socio-cultural and emotional values interchanged. The dynamic synthesis of certain motivational, cognitive, emotional, social and cultural traits make young people be very succeptible for moral conduct, there by leading them to take precedence over moral values and to believe in God and everlasting human goodness and virtues. It should be noted that the first part of the article appears in this issue and the second part will appear in the next issue, because of the lengthy treatment of the subject in question.