ديـن و عـلـوم تـجـربـي: كـدامـين وحـدت؟!

در اين نوشته نگارنده درصدد است با تشريح سرمشق ادراكي و نگرش به علوم به عنوان پديده ها و رويدادهاي اجتماعي، وجوه تمايز و تقابل آن را با سرمشق زباني و بهايي كه نگرش ادراكي به روش شناسي و معرفت شناسي در علوم تجربي مي دهد آفتابي كند. اين كار هرچند با تشريح و ايضاح لوازم نگرش نخست، تعقيب مي شود اما در عين حال سخن از مقايسه و سنجش مبادي و لوازم دو سرمشق بسيار به ميان مي آيد. اساس نگرش زباني، بررسي علوم به عنوان رويدادهايي اجتماعي و تبيين نحوه وقوع آنها و ارتباطاتشان با ساير پديده هاست، بدين ترتيب، ظاهراً نمي تواند بديلي براي سرمشق ادراكي كه در آن دغدغه واقع گرايي و منطقي بودن، بيداد مي كند، باشد. از اين رو، چگونگي مكمل بودن دو سرمشق بيشتر براي خود جا باز مي كند. در هر حال، مجله با اذعان به برخي ابهامات اين نوشته، در طرح سرمشق زباني مبادرت به نشر اين مقاله در فضاي علمي ايران اسلامي نمود تا فرزانگان و فرهيختگان وارد گود شده تضارب، آرا پديد آمده و كمال فرهنگي گامي جلوتر رود. مجله براي نشر هر كدام از دو ديدگاه و يا نگرش تلفيقي و يا نقد هريك از آنها به استقبال نشسته است. لا اكراه في الدّين قد تبيّن الرّشد من الغيّ فمن يكفر بالطّاغوت و يومن باللّه فقد استمسك بالعروه الوثقي لاانفصام لها و اللّه سميع عليم.