مقايسه تأثير آموزش دلبستگي و آرام‌سازي بر اضطراب سه ماهه سوم حاملگي و افسردگي پس از زايمان در زنان نخست باردار

Comparison of Attachment and Relaxation Training Effects on Anxiety in Third Trimester and Postpartum Depression among Primipara Women

  زمينه و هدف: كاهش اضطراب مادر در دوران حاملگی نقش مهمی در سلامت روانی- فيزيكی مادر و جنين دارد. اين مطالعه با هدف مقايسه تأثير آموزش دلبستگی و آرام‌سازی بر اضطراب سه ماهه سوم حاملگی و افسردگی پس از زايمان در زنان نخست باردار انجام يافته است .   روش بررسی: اين مطالعه يك كارآزمايی بالينی است كه در آن 126 زن نخست باردار طی سال 1391 در بيمارستان‌های حافظ و شوشتری وابسته به دانشگاه علوم پزشكی شيراز شركت كرده و به روش تصادفی در سه گروه 42 نفری آرام‌سازی، دلبستگی و شاهد قرار گرفتند. قبل و بعد از مداخله پرسشنامه اضطراب اسپيل‌برگر و افسردگی بك تكميل گرديد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری آناليز واريانس يك طرفه، LSD و مجذور كای صورت گرفت .   يافته‌ها : قبل از مداخله هر سه گروه از لحاظ ميانگين نمره كلی و ابعاد شخصيتی و موقعيتی اضطراب و همچنين نمره افسردگی همگن بودند. آزمون آماری آناليز واريانس نشان داد كه يك ماه پس از مداخله، ميانگين نمره اضطراب زنان در هر سه گروه اختلاف آماری معنادار (03/0= p ) داشته است. آزمون آماری LSD (01/0 p< ) نشان داد كه اختلاف ميانگين نمره اضطراب بين گروه دلبستگی با گروه شاهد و همچنين بين گروه آرام‌سازی با گروه شاهد (001/0> p ) معنادار بوده است. ولی بين گروه‌های دلبستگی و آرام‌سازی (2/0= p ) اختلاف معناداری مشاهده نشد. آزمون آماری آناليز واريانس، نشان داد كه پس از مداخله در گروه‌های آزمون و شاهد اختلاف معناداری (04/0= p ) در ميانگين نمره اضطراب موقعيتی وجود داشته است. آزمون LSD نشان داد كه ميانگين نمرات اضطراب موقعيتی در گروه دلبستگی (02/0= p ) و آرام‌سازی (01/0 p< ) نسبت به گروه شاهد به طور معنادار كاهش يافته است. آزمون آماری آناليز واريانس نشان داد كه پس از مداخله اختلاف معناداری (2/0= p ) از لحاظ جنبه شخصيتی اضطراب در سه گروه مطالعه ديده نشده است. همچنين سه گروه از لحاظ ميانگين نمرات افسردگی پس از زايمان اختلاف معناداری داشتند (002/0= p ). آزمون تعقيبی LSD نشان داد كه ميانگين نمرات افسردگی پس از زايمان در گروه دلبستگی و شاهد (01/0= p ) و آرام‌سازی و شاهد (01/0= p ) اختلاف معنادار داشته است .   نتيجه‌گيری: اجرای برنامه آموزش دلبستگی و مهارت‌های آرام‌سازی در بارداری سبب كاهش اضطراب دوران حاملگی و افسردگی پس از زايمان گرديد. از اين رو توصيه می‌شود كه در برنامه معمول مراقبت‌های دوران بارداری فرآيندهای فوق گنجانده شود .   

  Background & Aim: Reducing maternal anxiety has a critical role in maternal and fetal mental and physical health. This study aimed to assess the effect of two anxiety reducing techniques including relaxation and maternal-fetal attachment training on anxiety in third trimester and postpartum depression among primipara women.   Methods & Materials: In this clinical trial, 126 pregnant women were randomly selected and divided into three groups including relaxation training, maternal-fetal attachment skills training, and control group. The participants completed a demographic questionnaire, the Spillberger and Beck questionnaires and written consents at baseline. The participants completed the questionnaires after the intervention too. The one way ANOVA and paired t-test were used to analyze the data.   Results: At baseline, the mean total anxiety, state and trait anxiety and depression scores were not significantly different between the groups. The ANOVA showed differences in the mean score of anxiety after the intervention (P=0.03) in the intervention groups. There were statistically significant differences between the attachment and control groups (P=0.01); and the relaxation and control groups (P