مقايسه ميزان رضايت شغلي و اعتماد در ساختار ارگانيكي و مكانيكي (مطالعه موردي درمانگاه هاي تعاوني و خصوصي)

The Comparison of Job Satisfaction and Trust in Organic and Mechanical Structure

معمولاً، هر سازماني در يكي از دوساختار (ارگانيكي يا مكانيكي) قرار مي‏گيرد كه طبق نظر استيفن رابينز، «ساختار» داراي سه بعد اساسي (پيچيدگي، رسميت و تمركز)، مي‏باشد كه در «ساختار ارگانيكي» سه بعد پيچيدگي، رسميت و تمركز در حد بالا و برعكس در «ساختار مكانيكي»، اين سه بعد در حد پايين است. مهم ترين اهداف محوري مقاله حاضر، شناخت نوع ساختار (ارگانيكي و مكانيكي)، در دو نوع درمانگاه تعاوني و خصوصي و هم چنين ميزان ارتباط نوع ساختار، با رضايت شغلي و ميزان اعتماد كاركنان، نسبت به يكديگر مي باشد. در اين تحقيق، جهت اخذ فرضيه ها ـ مبني بر ارگانيكي بودن درمانگاه هاي تعاوني نسبت به درمانگاه هاي خصوصي و ارتباط بين ساختار با ميزان رضايت شغلي و اعتماد ـ از نظريه هاي مختلفي به طور مستقيم و غيرمستقيم استفاده شده است. از جمله؛ نظريه اندرسون و وانك، التون مايو، هرسي و بلانچارد، كرت لوين، گودمن، زتومكا، اسچندل و توماس، جيمز كلمن و اينگلهارت و... . تحقيق حاضر، طبق فرمول كوكران، با تعداد 205 نفراز كاركنان درمانگاه هاي تعاوني و خصوصي و به صورت نمونه گيري تصادفي انجام شد كه روش تحقيق آن، «پيمايشي» است. مهم ترين يافته‏هاي محوري تحقيق به طورخلاصه به شرح زير است: نتايج، نشان مي‏دهد كه درمانگاه هاي تعاوني، نسبت به درمانگاه هاي خصوصي داراي ساختار ارگانيكي هستند تا مكانيكي. هم چنين يافته‏ها نشان مي‏دهد كه ميزان رضايت شغلي و اعتماد كاركنان، نسبت به يكديگر در ساختار ارگانيكي نسبت به ساختار مكانيكي بيشتر است. بنابراين از يافته‏هاي فوق مي توان نتيجه گرفت كه هرچه قدر ساختار سازمان-ها، «ارگانيكي تر» باشد اعتماد افراد نسبت به يكديگر بيشتر مي شود و رضايت شغلي آنها نيز افزايش مي يابد

Usually every organization is established in one of the two structures (organic or mechanic). Based on Stephen Robins view every structure has three basic dimensions (complexity, formality and centralization) worth while to mention that these characteristics are highly considered in organic structures compare to mechanical one. The main purpose of this paper is recognition of type of the structure (organic or mechanic) of two clinics (cooperative and private) also to evaluate either one with the job satisfaction and the employees trust to each other. In this paper we applied many theories namely Anderson and Wank, Elton Mayo, Hersi and Blanchard, Kert lovin, Goodman, Zetomka, Schndeland Tomas, James Colman and Ingelhart. This study covered 205 employees of cooperative and private clinics (almos half of the employees) based on Cocran model for sampling. The method of sampling was simple random sampling and the method of study was survey methodology. The finding of the study reveals that the cooperative clinics has mainly organic structure compare to mechanic type in privale one. Also the result of study shows that the rate of job satisfaction and trust among employees are higher in organic structure compare to mechanic one, Therefore, the mor the organic structure, the more the rate of job satisfaction and trust among the employees.