هنر و معماري ايراني در ابنيه اسلامي داغستان

Iranian Art and Architecture in Islamic Buildings of Dagestan

استفاده از سبك هاي يكسان هنري و معماري در بناها و آثار آييني يكي از بارزترين و مشهودترين گونه‌ها از روابط فرهنگي و تاريخي ميان ملت هاست. يكي از نمونه هاي اين پديده شباهت هنر و معماري در ابنيه مذهبي مناطق شمالي ايران، به‌خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقه قفقاز شمالي است، كه با توجه به استيلاي سياسي و اجتماعي ايران تاريخي از دوره ساساني تا پيش از حكومت تزارها، تحت تاثير فرهنگ و هنر ايراني بوده و در جغرافياي جهان ايراني قرار دارد. جنوب اين سرزمين، كه از راه آبي دريايي از استان هاي شمالي ايران آنچنان دور نيست، و شمال ايران به لحاظ هنري و فرهنگي مشتركات زيادي با يكديگر دارد. در استان مازندران معماري ويژه اي در برخي بناها از قبيل تكايا، حسينيه ها و سقانفارها ديده مي شود كه شباهت زيادي به بناهاي مذهبي موجود شامل مساجد و تكايا در جنوب داغستان دارد كه بين قرون 17 تا 19 ميلادي ساخته شده اند. بيشتر شباهت‌ها در استفاده از كنده كاري هاي چوبي، حكاكي و نقاشي در تزيينات داخلي بنا، بر روي ستون، سرستون، بدنه و سقف و يكساني شكل پلان است كه از دوران صفوي ابتدا در مازندران و سپس در داغستان شكل گرفته است. اين نوع سبك را امروزه در داغستان همچنان پرسيسكي يا ايراني مي نامند. اين شباهت هنري نشانگر ارتباط هنرمندان و فرهيختگان ايراني و داغستاني با يكديگر و نقش ايرانيان در توسعه فرهنگي و مذهبي داغستان است.

Cultural communications among nations consist of various subjects and architectural art styles are the most distinct and recognized subjects in this area of studding. The republic of Dagestan in south of Russian Federation, not only from the past has cultural and historical relation with Iran, but also CT located in the Historical geography of cultural Iran. This relationship was more due to the political and social domination of Iran from Sassanian period till Tsar’s reign in 19th century. This land is close to Northern provinces of Iran, Gilan and Mazandaran. Dagestan has so many cultural interrelationships with these provinces. In the province of Mazandaran very special architectural art style could be observed which is comparable and similar with religious monuments in south Dagestan. These similarities could be seen on wooden decorations such as on columns and windows, painting on roof and walls, plan of the buildings. In this article has been tried to focus on these similarities and compare two styles.