عناصر آهنگي كانون و همبسته هاي آوايي آن

The Elements of Focus Intonation

هدف اين مقاله، بررسي كانون از دو بُعد آواشناختي و واج شناختي در جملات خبريِ زبان فارسي است. در راستاي اين هدف، ساخت‌هاي از پيش ‌تعيين‌ شده اي را كه پنج گويشور حاضر در تحقيق در شرايط آزمايشگاهي توليد كردند، با استفاده از نرم افزار پِرَت مورد تحليل قرار داديم. نتايج حاصل از بررسي داده‌ها، حاكي از اين است كه به‌لحاظ آواشناختي، ميانگينِ ميزانِ ديرش و بسامدپايه عناصرِ كانوني بيشتر از معادل آنها در جملات فاقد كانون است. از طرفي ديگر، مقايسه ميانگين ديرش و بسامدپايه عناصر پيش كانون و پس-كانون در مقايسه با معادل آنها در جملات فاقد كانون، تفاوت معناداري را نشان نمي دهد. از چشم انداز واج شناسي خودواحدوزني، عناصر كانوني از الگوي نواختي ^H*(L+) پيروي مي كنند؛ يعني عنصر كانوني تشكيل يك گروه تكيه ايِ مجزا مي دهد و اين گروه تكيه اي داراي نواخت مرزنماي «l» مي باشد كه عناصر پس كانون را تا پايان گروه آهنگي دربرمي گيرد. الگوي نواختي ^H* متعلق به كلماتِ با تكيه آغازي است و الگوي L+^H* مختص كلماتِ همراه با تكيه پاياني است. واژه‌هاي كليدي: واج شناسي خودواحد ـ وزني، كانون، پيش‌كانون، پس كانون، بسامدپايه، ديرش، تكيه زدايي

The Elements of Focus Intonation and its Phonetic Correlates in Persian Declarative Sentences Mortaza Taheri-Ardali Received: 2012/01/28 Accepted: 2012/10/15 Abstract The aim of this contribution is to investigate the phonetics and phonology of prosodic focus in declarative sentences in Persian. To achieve this goal, we embarked on the analysis of 150 utterances produced by five male speakers using Praat software. The findings from the effects of focus on duration and F0 reveal that the mean duration and F0 of focal elements are longer and higher comparing to their unfocused counterparts, respectively. However, the comparison of mean duration and F0 of pre- and post-focal components with their neutral counterparts does not show any significant difference. On the other hand, drawing on Autosegmental-Metrical phonology, results show that focused elements follow the tonal pattern of (L+)^H*. Also, focal elements form a separate accentual phrase with the boundary tone of "l" which spreads up to the end of post-focal elements. Tonal patterns of ^H* and L+^H* matches the words with initial stress and the words with final stress, respectively. Keywords: Autosegmental-Metrical phonology, focus, pre-focus, post-focus, F0, duration, deaccenting