واژگاني‌شدگي، چارچوبي براي تبيين فعلِ

Lexicalization as a Framework for Explaining Non-simple Verbs in Persian

واژگاني‌شدگي، چارچوبي براي تبيين فعلِ غير‌ساده حركتي در زبان فارسي ندا ازكيا فرهاد ساساني آزيتا افراشي تاريخ دريافت: 5/10/90 تاريخ تصويب: 18/3/92 چكيده با توجه به وجود مفهوم حركت در همه زبان‌هاي دنيا، برخي از زبان‌شناسان ازجمله ليونارد تالمي تلاش كرده‌اند نشان دهند اين مفهوم به شكل‌هاي مختلف در زبان‌هاي مختلف رمز‌گذاري مي‌شود. بر همين اساس، كوشيده‌اند زبان‌ها را به رده‌هاي مختلف تقسيم‌بندي كنند. به اين ترتيب، خودِ مفهوم حركت به دو صورت فعل ساده و فعل غيرساده تجلي مي‌يابد. با توجه به بحث‌برانگيزبودن مقوله فعل، به‌ويژه فعل غير‌ساده، در زبان فارسي، در مقاله حاضر تلاش شده است تا توصيفي از فعل‌هاي حركتي غيرساده در چارچوب الگوهاي واژگاني‌شدگي ارايه شود و از منظري معنايي و شناختي تبيين گردد. بر اين اساس، مشخص شد برروي پيوستاري از نهايت واژگاني‌شدگي تا نهايت قمر‌محوري، برخي از فعل‌هاي غير‌ساده مانند فعل‌هاي ساده در قطب واژگاني‌شدگي جاي مي‌گيرند و بقيه آنها براساس ميزان زايايي و رفتار نحوي‌شان، برروي اين پيوستار پراكنده مي‌شوند. واژه‌هاي‌كليدي: فعل غيرساده، فعل حركتي، زبان فارسي، واژگاني‌شدگي

As the concept of motion is found in all languages, linguists such as Leonard Talmy show that how such a concept might be coded differently in different languages, and how languages could be typologically categorized. Motion might, thus, appear both as a simple or non-simple verb. As Persian verb category, especially non-simple verb, is a challenging topic, the present paper tried to explore Persian motion verbs based on lexicalization pattern theory, in a cognitively semantic framework. It proved that on a continuum of lexicalization extreme to satellite-frame extreme, some non-simple verbs, just like simple verbs, might be found on the lexicalization extreme, and the rest, based on their productivity and their syntactic behavior, are spread around the continuum. Keywords: Non-simple verb, Motion verb, Persian language, Lexicalization